دانش‌آموزان را برای کامل بودن دچار اضطراب نکنید

حجت‌الاسلام قاسم فلسفی، یک روانشناس و کارشناس مذهبی در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی در مورد رفتار با دانش‌آموزان برای جلوگیری از افت تحصیلی اظهار کرد: افت تحصیلی به معنای کاهش عملکرد تحصیلی از سطحی رضایت‌‏بخش به سطحی نامطلوب است.

وی افزود: برای مواجهه‏ درست با این مشکل، باید ریشه‌‏ها را پیدا کرد و توجه داشته باشیم که بازجویی، پیله کردن، تهدید و حتی التماس برای از بین بردن افت تحصیلی تأثیری ندارد. افت تحصیلی برای شاگردان اول دبیرستان به دو دلیل، عمومی است. یکی از این موارد، فشارهای خاص دوران بلوغ شامل اشتغال خاطر، تحلیل انرژی ذهنی و عدم تمرکز و مورد دوم توهم نادرستی است مبنی بر اینکه دبیرستان به مطالعه‏ فراوانی نیاز ندارد که برای کم کردن تأثیر این دو عامل، زمینه‏‌های آرامش روحی او را باید فراهم آورد و برای فرزند تبیین کرد که در دبیرستان، تکالیف نوشتاری‏‌اش کمتر می‏‌شود، اما به جهت تخصصی شدن درس‌‏ها، از میزان مطالعه‏ آن‏ها کاسته نخواهد شد.

این مشاور ادامه داد: افزون بر این دو، علل دیگری نیز می‌‏تواند سبب افت تحصیلی شود که یکی از این علل تغییر محیط است، چراکه هرگونه تغییر محیط (خانه و مدرسه) افت می‏‌آورد و پس از تطبیق با محیط جدید، از بین می‌‏رود. همچنین ممکن است چند روزی به سبب مسافرت، بیماری، افسردگی از درس عقب مانده باشد که باید با کلاس‌‏های جبرانی خصوصی یا استفاده از همسالان درسخوان جبران شود.

فلسفی بیان کرد: انتقام‏‌جویی نیز از علل دیگر است که باید بررسی کرد؛ شاید فرزندمان خواسته‌‏ای منطقی و مشروع داشته و به آن بی‌اعتنایی کرده‌‏ایم. گاهی نوجوان به سبب بی‌اعتنایی به خواسته‌‏اش درس نمی‏‌خواند تا از والدین انتقام بگیرد. مورد دیگر تأثیر همسالان است؛ دانش‌آموز در محیط دبیرستان، با همسالان و دوستان جدید آشنا شده و احتمال اینکه همسالان او انگیزه‏ای برای درس خواندن ندارند، وجود دارد. بکوشیم با نرمی، ارتباط او را با آنان قطع یا کمتر کنیم.

وی با بیان اینکه گاهی عوامل تمرکززدا مانند مشکلات روحی، فضا و مکان نامناسب (شلوغ و پر سر و صدا)، زمان نامناسب (هنگام گرسنگی و سیری بیش از حد) سبب افت تحصیلی می‏‌شوند، تصریح کرد: همچنین برنامه‏ نامناسب درسی، تعویض معلمان، روش خشن مدرسه، شیوه‏ تدریس معلمان، وضعیت فیزیکی کلاس و شلوغی کلاس در افت تحصیلی دانش‌‏آموزان مؤثر است.

این کارشناس مذهبی با بیان اینکه پیش از هر کاری، توقع بهترین بودن او را در همه چیز از ذهن خود بیرون کرده و اعتقاد داشته باشیم که هر کودک و نوجوانی در زمینه‏‌های خاصی استعداد دارد و لازم نیست در همه امور، بهترین باشد، اظهار کرد: امام علی(ع) می‏‌فرماید: «لَا يَزَالُ النَّاسُ بِخَيْرٍ مَا تَفَاوَتُوا فَإِذَا اسْتَوَوْا هَلَكُوا؛ خیر مردم، پیوسته در تفاوت‏‌های آنان است و اگر مساوی شوند، از بین خواهند رفت»، اگر به همین حدیث توجه کنیم انتظارات بی‌جا از فرزند خود نخواهیم داشت.

فلسفی با بیان اینکه بسیاری از والدین به نمره‏ 20 علاقه نشان می‏‌دهند که مطلوب نیست. مهم این است که فرزند شما در حد توان خود بکوشد؛ گرچه نمره‏ 20 نگیرد، یادآور شد: توقع بیش از هوش کودک نیز از اشتباهات برخی خانواده‌‏ها است.

وی با بیان اینکه توجه داشته باشید هیچ انسانی کامل نیست و نباید فرزند خود را برای کامل بودن دچار اضطراب کنیم، گفت: هر فردی توانایی‌ها و نقص‌های متفاوتی از دیگری دارد، بنابراین نباید فرزند را وادار به کامل بودن کرد، او ممکن است در تمام درس‌ها موفق نباشد اما توانایی‌های ممتازی داشته باشد.