ارتباط دانشگاهی‌ها با مقوله مسابقات قرآن تقویت شود + فیلم

محمدمهدی بحرالعلوم، پیشکسوت قرآنی کشور و از استادان حفظ قرآن کریم در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا در مورد چهلمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن ایران گفت: اگر تحلیلی در مورد مسابقات قرآن کریم صورت می‌گیرد، باید تمامی جوانب این رویداد بزرگ مورد توجه باشد، چرا که این مسابقات در طول و عرض نسبتاً وسیعی اجرا می‌شود و هماهنگی تمامی این جوانب کار دشواری به نظر می‌رسد.

وی به جوانبی که باعث وسعت بخشیدن به این رویداد شده است، اشاره کرد و افزود: از یک سو در این رویداد شاهد حضور جمعیت مردمی در سالن مسابقات هستیم که هر کدام انتظارات خاص خودشان را دارند، انتظارات جامعه قرآنی، برگزیدگان دوره‌های قبل و داوران این مسابقات از فرایند اجرایی آن، جنبه‌های تبلیغی، ترویجی و رسانه‌ای کار و بسیاری جوانب دیگر وجود دارد که همه اینها باعث شده مدیریت کار واقعاً سخت باشد.  

بحرالعلوم تصریح کرد: از سوی دیگر این مسابقات رویدادی است که با حضور سران قوا اجرا می‌شود و در پایان آن شرکت‌کنندگان و عوامل در محضر مقام معظم رهبری حضور می‌یابند. هماهنگی این امور و هماهنگ شدن با گروه‌های مربوط به این موضوعات سخت است. بنابر این اگر تحلیلی بر این رویداد صورت می‌گیرد باید با توجه به این جایگاه و این وضعیت باشد تا دچار انحراف در تحلیل نشویم. 

این استاد حفظ قرآن کریم به انتظاراتی که از مسابقات بین‌المللی قرآن ایران بعد از 40 دوره برگزاری وجود دارد، پرداخت و بیان کرد: عدد چهل عدد بلوغ است، قرآن می‌فرماید: «بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً» در واقع قرآن 40سالگی را معادل «أَشُدَّهُ» و معادل شدت رشد عقل معرفی می‌کند. بر همین اساس ما هم انتظار داریم مسابقات در همه جوانبی که گفته شد به یک بلوغی رسیده باشد.

وی با اشاره به حضور خود در مسابقات کشورهایی همچون، عربستان، سوریه، بنگلادش و ... به عنوان داور و متسابق، اظهار کرد: مسابقات ایران از جهات مختلفی جلوتر از مسابقات کشورهای دیگر است، به عنوان مثال دقت‌نظر مسابقات ایران در بحث داوری قابل توجه است، نوع برگزاری مسابقات ایران بهتر از کشورهای دیگر است. برخی کشورها مسابقات را در مسجد یا هتل برگزار می‌کنند، اما مسابقات ایران در اماکنی همچون حسینیه ارشاد، برج میلاد، مصلی و سالن اجلاس سران برگزار شده است. 

بحرالعلوم با اشاره به اینکه بین‌المللی بودن یک تعریفی دارد، گفت: برخی مسابقات همچون مسابقات عطرالکلام عربستان با عنوان مسابقات آزاد شناخته می‌شود و از یک کشور ده‌ها نفر می‌توانند حضور یابند، گاهی هم مسابقاتی هست که هر شرکت‌کننده با پرچم کشور خود در آن حضور می‌یابد. برای نوع دوم مسابقات باید تلاش کنیم افراد با کیفیت حضور یابند، به عنوان مثال وقتی ایران می‌خواهد نماینده خود را به کشورهای دیگر اعزام کند رقابت انتخابی برگزار می‌کند تا بهترین قاریان و حافظان اعزام شوند، سوالی که وجود دارد این است که آیا اعزامی‌های کشورهای دیگر به مسابقات ایران نیز به این صورت است؟ آیا برترین‌ها و بهترین‌های کشورهای دیگر به مسابقات ایران می‌آیند و واقعاً نماینده کشور خودشان هستند؟ این موضوع باید مورد بررسی قرار گیرد. 

مسئول دبیرخانه ملی حفظ قرآن کریم افزود: باید پیوندی بین این مسابقات و جامعه دانشگاهی برقرار شود، یعنی حداقل دانشجویان رشته‌های مرتبط با حوزه‌های دینی و قرآنی در سالن مسابقات حضور داشته باشند، تا تاثیرگذار یا تأثیرپذیر شوند، ممکن است از دل همین رویداد عناوین بسیاری از پایان‌نامه‌ها استخراج شود یا بسیاری از پایان‌نامه‌ها برای بهبود کیفیت این مسابقات مفید واقع شوند. نمی‌گویم این ارتباط قطع است، اما می‌تواند بهتر از وضعیت فعلی باشد.

وی در مورد نقش مسابقات در توسعه فرهنگ قرآنی نیز گفت: باید ببینیم اساساً از ابتدا برای مسابقات چه رسالتی در نظر گرفته‌ایم و آیا درست است، همه بار انتظارات ما از فعالیت‌های قرآنی بر دوش مسابقات گذاشته شود؟ پاسخ من منفی است. اگر ما حوزه فعالیت‌های قرآنی را به عنوان یک نقشه در نظر بگیریم، باید هر نوع فعالیت از مسابقات تا حفظ و آموزش و ... بخشی از بار این توسعه را به دوش بکشد. شورای توسعه فرهنگ قرآنی باید اینها را تدبیر کند تا خروجی این فعالیت‌ها در نهایت منجر به توسعه فرهنگ قرآنی در جامعه شود. اینکه فکر کنید با برگزاری سالیانه مسابقات همه چیز رشد می‌یابد، واقعاً اینگونه نیست.

بحرالعلوم با اشاره به اینکه مسابقات در این نقشه به وظایف خود عمل کرده است، بیان کرد: مسابقات از فعالیت‌های دیگر در حوزه قرآن جلوتر است، چرا که همه مدیران دستگاه‌ها به دلایل مختلف به مسابقات علاقه دارند. مسابقات شکل و نمود خوبی دارد، نسبت به بسیاری از کارهای دیگر سهل‌الوصول‌تر است، در مسابقات با یک فراخوان همه می‌آیند اما در بحث آموزش باید زمان زیادی صرف پیدا کردن مخاطب شود. به همین دلایل مسابقات یک گام از بقیه فعالیت‌ها جلوتر بوده و کار خود را بهتر از بقیه انجام داده است. فعالیت‌های دیگر باید رشد کنند که این هم مشکل ما مدیران قرآنی است که تنها سراغ کارهای راحت‌تر و با نمود بیشتر می‌رویم. 

مسئول دبیرخانه ملی حفظ قرآن کریم در مورد نگاه قرآن به مسابقات بیان کرد: آیا قرآن توصیه به چنین مسابقاتی دارد یا خیر؟ آیا این نوع مسابقات در سیره نبوی هست یا خیر؟ من می‌گویم این نوع مسابقه که پیامبر(ص) بگویند چه کسی بهتر قرآن می‌خواند، اگر یک فتحه جا ماند یک نمره و اگر کلمه جا ماند دو نمره کم شود، اصلاً نداریم. خود قرآن مسابقات قرآن دارد آنجایی که می‌فرماید «سَابِقُوا»، «وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ» یا «سَابِقٌ بِالْخَيْرَاتِ» اما این مسابقه از جنس مسابقات ما نیست. مسابقاتی که ما برگزار می‌کنیم یکی از آن خیرات است و وقتی ارزشمند است که در مسیر همان خیرات باشد.

وی تصریح کرد: نمی‌شود مسابقه‌ای برگزار کنیم اما اجزای آن به هدف قرآن از مسابقات توجه نداشته باشند. همه اجزای این رخداد باید این را به عنوان یکی از خیرات و به عنوان یکی از دستورات قرآن بدانند، یکی از خیرات، زیبا خواندن قرآن، اشاعه قرآن و حفظ قرآن است.