اوج و بم صحیح حالت تکلف و فشار ایجاد نمی‌کند؛ قاریان از متخصصان صوت بهره گیرند

اغلب قاریان در هنگام تلاوت در محافل و مجامع تمایل دارند تا اوج صدای خود را به نمایش گذارند که برخی از قراء در این راه دست به ایجاد اوج‌ و بم‌های تصنعی می‌زنند که کاملاً غیرعلمی است. حال اینکه اوج و بم صدای قاریان مختلف چگونه باید ادا و در چه فواصل صوتی ارائه شود، موضوعی است که باید از منظر علمی بررسی شود تا قاریان بدانند که بالا و پایین بردن صدا در هنگام تلاوت و اوج‌ و بم‌های های تصنعی نه‌ تنها به زیبایی تلاوت ایشان اضافه نمی‌کند، بلکه گاه باعث آزردگی مستمعان نیز می‌شود.

در این راستا غلامرضا شاه‌میوه، مدرس صوت و لحن و داور مسابقات بین‌المللی قرآن کریم در گفت‌وگو با ایکنا گفت: تمامی قاریان قرآن کشورمان هر کدام به نحوی از پرده‌های بالای صدای خود در تلاوت استفاده می‌کنند. منتهی اینکه چه زمانی صدای قاریان و تالیان قرآن حالت فریاد پیدا می‌کند، باید اشاره کرد که گوش شنوایی در افراد مختلف متفاوت است و هر شخصی ممکن است که تلقی خود را از صدای افراد داشته باشد.

این داور مسابقات بین‌المللی قرآن ادامه داد: هر نوع تکلفی که در استفاده از پرده‌های صوتی در تلاوت(چه در اوج و چه در بم صدا) وجود داشته باشد، مطلوب نیست و قاریان باید در حوزه بهینه صدای خود تلاوت کنند.

شاه‌میوه با بیان اینکه اوج یا بم صدا باید در بهترین حالت کیفیت صدا قرار داشته باشد تا حالت تکلف و فشار در صدای قاریان وجود نداشته باشد و احساس نشود، تصریح کرد: بنده احساس فشار و تکلفی را که حتی یک شنونده عامی و عادی نیز متوجه آن می‌شود، مطلوب نمی‌دانم.

وی با بیان اینکه این تکلف منحصر به صدای زیر نبوده و حتی برخی مواقع در بم صدا نیز شنیده می‌شود، تصریح کرد: امروز قاریانی در کشور وجود دارند که برخی از پرده‌ها را خارج از توان صوتی خود می‌خوانند که این امر در تلاوت اصلا مطلوب نیست، ولی چون این مسئله که قاریانی که بیشتر در صدای بالا می‌خوانند، طرفداران بیشتری نیز دارند، در میان عوام عرف شده است، بیشتر قاریان، ناخودآگاه به سمت استفاده بیشتر از اوج می‌روند.

این مدرس بین‌المللی قرآن کریم بیان کرد: این موضوع در حالی است که اگر از تلاوت‌های اساتید مشهوری مانند مرحوم مصطفی اسماعیل و ... که جواب‌الجواب یکی از ارکان تلاوت ایشان است، آمارگیری کنیم، مشاهده می‌کنیم که کمتر از 20 درصد تلاوت ایشان اوج دارد و بیشتر تلاوت ایشان در مرحله ماقبل اوج و با صدا اجرا می‌شود.

شاه‌میوه با بیان اینکه قاریان قرآن در کشور ما در این زمینه در یک سطح قرار ندارند، اظهار کرد: برخی از قراء در زمینه استفاده از اوج افراط دارند و بعضی نیز راه متعادل طی می‌کنند یعنی به میزان مناسب از اوج و توسط و بم خود بهره می‌گیرند. قاریانی وجود دارند که واقعا در این زمینه افراط می‌کنند یعنی تعداد نفس‌هایی که در اوج می‌خوانند، خیلی بیشتر از نُرم قراء مصری است.

وی با بیان اینکه تلاوت یک قاری باید در تونالیته مطلوب صدای وی قرار داشته باشد، بیان کرد: این امر بدان معناست که اوج و بم صدای یک قاری باید در بهترین حالت صدای او باشد تا احساس فشار و تکلف برای شنونده عادی به وجود نیاید.

این داور مسابقات بین‌المللی قرآن کریم به علاقه‌مندان و قاریان نوجوان و جوان کشور توصیه کرد تا با گوش دادن به تلاوت‌های قدیمی و اصیل مانند تلاوت‌های مصطفی اسماعیل، محمد رفعت، کامل یوسف البهتیمی، عبدالفتاح شعشاعی، ابوالعینین شعیشع و ... مطالعه ذهنی خود نسبت به الحان مختلف را بالا برده و به فراخور تلاوت‌هایی که دارند، از این تکنیک‌ها بهره ببرند.

شاه‌میوه در پایان در رابطه با شناسایی محدوده صدای مطلوب برای قاریان قرآن نیز تصریح کرد: علاقه‌مندان و قاریان عزیز در این زمینه حتما باید از محضر اساتید متخصص صوت استفاده کنند تا بتوانند محدوده و جای صدای مطلوب خود را پیدا کنند.