سرانجام روح در عالم برزخ

حجت‌السلام‌والمسلمین غلام‌عباس مولوی، مدیر حوزه علمیه سفیران موعود شهرکرد در رابطه با آغاز عالم برزخ، اظهار کرد: با فرا رسیدن مرگ، روح از بدن انسان جدا و به محض جدایی وارد عالم برزخ می‌شود، عالم برزخ فاصله میان دنیا و قیامت است و در واقع فاصله پایان دنیا و دمیدن صور اسرافیل را عالم برزخ می‌نامند.

وی با اشاره به اینکه عالم برزخ جایگاه ارواح انسان است، اظهار کرد: بعد از مرگ، جسم انسان در قبر می‌ماند و از بین می‌رود و یا حتی اجساد افراد در اثر متفاوت بودن نوع مرگشان به واسطه جنگ و یا ... دفن نمی‌شود، اما روحشان وارد عالم برزخ می‌شود و همه مراحل مانند عذاب قبر و سؤال و جواب را می‌گذرانند.

این کارشناس مذهبی در رابطه با سؤال و جواب نکیر و منکر، افزود: همه سؤالات در تلقینی که واجب است بر میت خوانده شود آمده است و از آنجا که روح و جسم ارتباط نزدیکی بایکدیگر دارند سفارش شده که هنگام خواندن تلقین بدن میت را تکان دهید تا کاملاً متوجه تلقین شود و چون عالم برزخ عالم معنا است و الفاظ و لغت در آن معنایی ندارد، میت مفهوم همه عبارات را درک می‌کند.

وی ادامه داد: همچنین سفارش شده است انسان دعای «عدیله» وارد شده در مفاتیح را بخواند و آن‌را مانند امانتی نزد خداوند بسپارد و از خدا بخواهد که این امانت را در قبر به او باز گرداند.

عذاب قبر چیست؟

حجت‌الاسلام مولوی با بیان اینکه عذاب قبر و شب اول قبر در حد اصطلاح هستند، گفت: برزخ شبیه زمانی است که انسان در حالت خواب، خواب آشفته می‌بیند و در اثر آن خواب معذب است و زمانی که بیدار می‌شود متوجه می‌شود که جسم او آرام و تنها روحش در عذاب بوده لذا زمانی که از عذاب قبر سخن گفته می‌شود، در واقع منظور همان عذابی است که بر روح وارد می‌شود.

وی به سخنی از آیت‌الله جوادی‌آملی اشاره و تصریح کرد: این عالم ربانی نقل می‌کند «اگر انسانی بی‌گناه باشد عذاب قبر ندارد»، همچنین اعمالی مانند دائم‌الوضو بودن، استمرار در غسل جمعه، خواندن نماز شب و ... از جمله اعمالی هستند عذاب قبر را از میت بر می‌دارد و نورانیت روح را زیاد می‌کند در نتیجه روحی که طاهر و پاک شود معذب نخواهد شد.

مدیر حوزه علمیه سفیران موعود شهرکرد به کتاب «منازل‌الاخره» از مرحوم شیخ عباس قمی اشاره کرد و گفت: در این کتاب اتفاقات بعد از مرگ تا قیامت توسط آیات و روایات تحریر شده و مرحوم آیت‌الله قوچانی این کتاب را مانند یک داستان و رؤیای صادقه به رشته تحریر درآورده است.

این کارشناس مذهبی اظهار کرد: از این زمان به بعد روح مورد توجه قرار می‌گیرد اما همچنان تعلقات میان جسم و روح برقرار است و تا قیامت ادامه دارد، لذا توصیه می‌شود که آخر هفته‌ها به سراغ اموات بروید و برایشان خیرات هدیه بفرستید.

حجت‌الاسلام مولوی با اشاره به اینکه عالم برزخ با سؤالات نکیر منکر ادامه پیدا می‌کند، تصریح کرد: نکیر و منکر با دو ظاهر زیبا و کریه بر انسان ظاهر می‌شوند و اگر شخصی مؤمن باشد ائمه نیز به کمک شخص می‌آیند و مانع از سؤالات نکیر و منکر می‌شوند.

وی در ادامه افزود: در روایتی از پیامبر اسلام(ص) داریم که «قبر باغی از باغ‌های بهشت و یا گودالی از گودال‌های جهنم است»، در این روایت جایگاه انسان در برزخ مشخص می‌شود، یعنی بعد از سؤال و جواب نکیر و منکر جهنمی و بهشتی بودن مرده مشخص می‌شود اما چون برزخ محل حساب و کتاب نیست شخص بخش اندکی از عذاب یا نعمات خود را در این عالم دریافت می‌کند.

این کارشناس مذهبی با بیان اینکه روح مؤمنان در عالم برزخ در وادی‌السلام و با مؤمنان دیگر محشور می‌شود، اظهار کرد: در عالم برزخ انسان همچنان می‌تواند بر کمالات خود بیفزاید که این تکامل و کمالات از طریق فرزندان صالح، وقف حسنه و دیگر اعمال حسنه جاریه امکان‌پذیر خواهد بود و اگر اعمال ناپسند داشته باشد عذابش همچنان اضافه خواهد شد.

وی ادامه داد: به طور مثال بسیاری از عالمان مباحث درس خود را در عالم برزخ و در محضر ائمه ادامه می‌دهند اما ما توانایی دیدن این اتفاقات را نداریم و زمانی که می‌گویند فلانی چشم برزخی دارد یعنی می‌تواند عالم برزخ را ببیند و از حالت ارواح اطلاع پیدا کند.

قیامت پس از برزخ

وی با بیان اینکه هر کدام از این اتفاقات مدت زمان خود را دارد و مدت دقیقی برایشان مشخص نشده است، بیان کرد: قیامت با دمیده شدن صور اول آغاز می‌شود که بعد شنیده شدن این صدا همه موجودات عالم هستی می‌میرند و با صور دوم همه موجودات زنده می‌شوند و در محشر و دادگاه الهی حاضر خواهد شد که محکمه الهی اتفاق می‌افتد، سوره زلزله به این اتفاق‌ها اشاره می‌کند.

مدیر حوزه علمیه سفیران ولایت در پایان به روایتی اشاره کرد و گفت: روایت است که روز محشر ندا می‌آید: یا زهرا وارد بهشت شو، حضرت زهرا(س) عرضه می‌کند: خداوندا تا دوستداران فرزندم حسین(ع) وارد بهشت نشود، وارد نمی‌شوم، و این سماجت را ادامه می‌دهد تا همه کسانی که حتی ذره‌ای از محبت اهل بیت(ع) را در دل دارند نیز وارد بهشت شوند، در روایتی دیگر آن حضرت می‌فرمایند که در محشر به کمکتان می‌آیم اما برزخ به اعمال خودتان بستگی دارد و تلاش کنید خود را به سلامت به قیامت برسانید.