ایران رتبه برتر را در اهدای خون مسئولانه دارد/ اهدای ۵۲ میلیون واحد خون در ۴۵ سال

به گزارش ایکنا، امروز 25 خردادماه، مصادف با ۱۴ ژوئن به نام روز جهانی اهدای خون (تقدیر از اهداکنندگان خون) نام‌گذاری شده است که از سوی سازمان بهداشت جهانی با عنوان «خون سالم، نجات بخش زندگی» و با شعار «اهدای خون برای جهانی سالمتر» به سازمان‌های انتقال خون سراسر کشور اطلاع‌رسانی شده است.

سازمان جهانی بهداشت پیشنهاد کرده است که امسال در کمپین مجازی و تولیدات فرهنگی روز جهانی اهداکنندگان خون، برجسته‌سازی نقش فرد اهداکننده در بهبود سلامت دیگران در جامعه هدف قرار گیرد. اهداکنندگان خون بخش مهمی از جامعه را تشکیل می‌دهند که در سراسر جهان برای تضمین دسترسی افراد و جوامع به خون و محصولات خون سالم و باکیفیت، در شرایط عادی و اضطراری خون خود را اهدا می‌کنند.

سازمان جهانی بهداشت در کمپین امسال از تعداد بیشتری از مردم در سراسر جهان خواسته است که از طریق اهدای داوطلبانه و مستمر خون در نقش نجات‌دهندگان زندگی ظاهر شوند. همچنین این کمپین از دولت‌ها، مقامات بهداشتی و خدمات انتقال خون ملی درخواست می‌کند که برای تأمین منابع کافی و ایجاد سیستم‌ها و زیرساخت‌های افزایش جمع‌آوری خون از اهداکنندگان خون داوطلب و بدون چشم‌داشت مادی، مراقبت کیفی از اهداکننده، ترویج استفاده بالینی مناسب از خون و راه‌اندازی سیستم‌های نظارت بر کل زنجیره انتقال خون اقدام کنند.

 

 

بشیر حاجی‌بیگی، سخنگوی سازمان انتقال خون، در گفت‌وگو با ایکنا، اظهار کرد: خون سالم امروزه یک نیاز جهانی محسوب می‌شود؛ در واقع خون سالم برای درمان و اقدامات اورژانسی ضروری است و می‌تواند به زندگی طولانی‌تر و با کیفیت بالاتر برای بیمارانی که از شرایط تهدیدکننده زندگی رنج می‌برند کمک کند. خون سالم از روش‌های پیچیده پزشکی جراحی پشتیبانی می‌کند. همچنین انتقال خون می‌تواند برای درمان مجروحان در مواقع اضطراری از جمله بلایای طبیعی، تصادفات، درگیری‌های مسلحانه، مراقبت‌های مادر و کودک نقش حیاتی ایفا کند.

 

وی با بیان اینکه دسترسی به خون سالم هنوز برای افراد کمی از اکثر کشور‌های با درآمد کم و متوسط وجود دارد، گفت: این کشور‌ها برای تهیه خون سالم و کافی در حال تلاش هستند، زیرا اهداکنندگان و تجهیزات آزمایشگاهی کمتری دارند. خون در سطح جهان، در کشور‌هایی با درآمد بالا جمع‌آوری می‌شود، در حالی که فقط ۱۶ درصد از جمعیت جهان را در خود جای می‌دهند.

 

حاجی‌بیگی با تأکید بر اینکه تأمین خون سالم و کافی فقط با اهداکنندگان مستمر و داوطلب بدون چشمداشت مادی تضمین می‌شود، تصریح کرد: به همین دلیل مجمع جهانی بهداشت در سال ۲۰۰۵ برای تقدیر از اهداکنندگان خون و تشویق بیشتر مردم به اهدای داوطلبانه خون روز خاصی را تعیین کرد. روز جهانی اهداکنندگان خون هر سال در ۱۴ ژوئن برگزار می‌شود؛ در این روز علاوه بر تشکر از اهداکنندگان، افزایش اطلاع‌رسانی در مورد نیاز جهانی به خون سالم و چگونگی مشارکت همگانی مورد توجه قرار می‌گیرد.

 

سخنگوی سازمان انتقال خون ایران تأکید کرد: این سازمان در حال حاضر برای ارتقای سطح آگاهی عمومی مردم و فرهنگ‌سازی در زمینه اهدای خون داوطلبانه، شناساندن اهمیت رفتار‌های پرخطر به جامعه و تلاش در جهت ارتقای رضایتمندی اهداکنندگان خون، در حال تبدیل اهداکنندگان خون به اهداکنندگان آگاه و مستمر است. در این راستا شاخص اهدای خون مستمر در سال ۹۸ به ۶۰ درصد رسید.

وی ادامه داد: شاخص اهدای خون مستمر به عنوان یکی از شاخص‌های ارتقای مراکز انتقال خون در دنیا شناخته می‌شود؛ این شاخص در برخی استان‌های کشور نظیر استان سمنان به ۸۰ درصد می‌رسد. سازمان انتقال خون امروز با نهادینه شدن فرهنگ اهدای خون و آگاهی‌بخشی به جامعه، خصوصاً اهداکنندگان، توانسته است که اهدای خون هیجانی را به سمت اهدای خون آگاهانه و مسئولانه به جهت افزایش ضریب امنیت خون سوق دهد.

 

مدیرکل روابط عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان انتقال خون ایران در ادامه با بیان اینکه بیش از ۸۵ درصد از خون‌های کامل اهدایی در سطح جهان تبدیل به فراورده‌های خونی می‌شود، تصریح کرد: متوسط این نرخ در کشور‌های عضو منطقه مدیترانه شرقی ۶۵ درصد است، اما ایران با تبدیل بیش از ۹۷ درصد خون‌های اهدایی مردم به فراورده‌های خونی در رده کشور‌هایی با درامد بالا قرار دارد.

وی افزود: ایران در حال حاضر از نظر شیوع پایین عفونت ها در میان اهداکنندگان خون در کشورهای منطقه مدیترانه شرقی(EMRO) رتبه نخست را دارد؛ همچنین به همراه تونس دو کشور منطقه هستند که تولید دارو‌های مشتق از پلاسما را انجام می‌دهند. آلبومین، فاکتور ۸، ایمونوگلوبین و فاکتور ۹ انعقادی از جمله دارو‌های مشتق از پلاسما در ایران هستند.

سخنگوی سازمان انتقال خون ایران اظهار کرد: در حال حاضر سلامت خون اهدایی در کشور با انجام شیوه‌های غربالگری اهداکنندگان بار اولی و اجرای طرح واکسیناسیون اهداکنندگان مستمر علیه ویروس هپاتیت B و افزایش کیفیت تست‌های غربالگری و شیوه‌های نوین آزمایشگاهی به ریسک صفر اهدای خون نزدیک شده است و هم اکنون طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت سلامت خون ایران همکاری کشور‌های اروپایی و بالاتر از آمریکاست.

 

 

حاجی‌بیگی در ادامه به وضعیت اهدای خون از بدو تأسیس سازمان انتقال خون پرداخت و گفت: آمار اهدای خون در بدو تأسیس سازمان انتقال خون در ایران در سال ۱۳۵۳، ۱۲ هزار و ۳۵۴ واحد بود، در حالی که این آمار در پایان سال ۱۳۹۸ به دو میلیون و ۴۰۶ واحد افزایش یافته است. اکنون با گذشت ۴۵ سال از تأسیس سازمان انتقال خون ایران، میزان اهدای خون تا پایان اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۹ از مرز ۵۲ میلیون واحد گذشته است؛ ضمن اینکه از زمان تأسیس این سازمان روز به‌ روز تأمین خون و فراورده‌های خونی به ویژه برای بیماران خاص از کیفیت بالاتری برخوردار شده است.

وی افزود: در حال حاضر بیشترین میزان اهدای خون در منطقه مدیترانه شرقی در ایران صورت می‌گیرد؛ به طوری که از ۹.۹ میلیون واحد خون اهدایی در این منطقه بیش از دو میلیون اهدای خون در کشور ما انجام می‌شود. شاخص اهدای خون نسبت به هزار نفر جمعیت در کشور ما ۲۵ در هزار است در صورتی که در کشور‌های عضو مدیترانه شرقی ۱۴.۹ است. در حالی که امروز هنوز ۷۰ کشور جهان به اهدای خون جایگزین و پولی وابسته‌اند؛ ایران از سال ۲۰۰۷ به اهدای خون ۱۰۰ درصد داوطلبان دست یافته است، به طوری که ایران اولین کشور در منطقه بود که خون جایگزین را کنار گذاشت. داشتن خون سالم و فراورده‌های آن در کشور دستاورد بزرگی است به نحوی که نیاز مبرم به تأمین خون در هر جای کشور به آسانی قابل انجام است. امروز عدالت در کیفیت و کمیت تأمین خون و فراورده‌های آن را شاهد هستیم به نحوی که در کیفیت خون‌های اهدایی تهران هیچ تفاوتی با دورافتاده‌ترین نقاط کشور وجود ندارد.

حاجی‌بیگی در ادامه به دستاورد‌های انتقال خون در ایران پرداخت و گفت: به رسمیت شناخته شدن ایران به عنوان مرکز همکار سازمان بهداشت جهانی در زمینه آموزش و پژوهش سلامت خون در منطقه مدیترانه شرقی در سال ۱۳۹۲ محقق شد و این موضوع دوباره در سال ۱۳۹۶ برای یک دوره چهار ساله دیگر پس از بازرسی از سازمان انتقال خون توسط بازرسان سازمان جهانی بهداشت تمدید شد. این موفقیت بزرگی برای سازمان انتقال خون ایران محسوب می‌شود. در حال حاضر ایران همکاری در تدوین برنامه‌های راهبردی انتقال خون کشور‌های منطقه مدیترانه شرقی سازمان جهانی بهداشت را بر عهده دارد.

 

وی یادآور شد: استفاده از روش‌های غربالگری دقیق و پیشرفته جهت شناسایی عوامل عفونی مانند هپاتیت B و هپاتیت C و HIV، استفاده از خون اشعه دیده و گلبول قرمز فشرده شده با استفاده از کیسه‌های کم لکوسیت، برای بیماران خاص که توان استفاده از خون کامل را ندارند، از جمله دستاورد‌های سازمان انتقال خون ایران است. همچنین راه‌اندازی مراکز جامع خون برای بدست آوردن خون و فراورده‌های آن نظیر پلاکت و پلاسما به طور مستقیم از اهداکنندگان و تکریم مناسب آنان در تمامی استان‌های کشور وجود دارد و تأسیس شبکه ملی خون‌رسانی با هدف توزیع عادلانه خون سالم و فراورده‌های آن در کشور دستاورد بزرگی است.