کارکردهای فرهنگی کتابخانه‌ها و تحول از سنتی به نوین
سرپرست اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی چهارمحال‌وبختیاری گفت: در دنیای امروز، اکتفا به نقش سنتی کتابخانه نمی‌تواند ایفاگر کارکرد آن در میان انبوه رقبای جدید کتاب باشد، بنابراین کتابخانه‌ها برای ایفای کارکردهای نوین به باشگاه‌های فرهنگی تأثیرگذار در سطح محلات، روستاها و شهرها تبدیل شده‌اند.
احمد فرهادی، سرپرست اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به اینکه کتابخانه تا پیش از همگانی شدن رسانه‌های جمعی و گسترش اینترنت و فضای مجازی یک مخزن از کتاب برای امانت دادن به علاقه‌مندان بود، اظهار کرد: در دنیای امروز، اکتفا به نقش سنتی کتابخانه نمی‌تواند ایفاگر کارکرد کتابخانه در میان انبوه رقبای جدید کتاب باشد، بنابراین کتابخانه‌ها برای ایفای کارکردهای نوین به باشگاه‌های فرهنگی تأثیرگذار در سطح محلات، روستاها و شهرها تبدیل شده و تلاش می‌کنند در تعامل با فعالان کتاب از قبیل نویسندگان، شاعران، محققان، ناشران و منتقدان و مؤثران حوزه کتاب و کتابخوانی و ایجاد ارتباط میان آنان با دوستداران کتاب کتابخوانان در حوزه فرهنگی جامعه نقش‌آفرین باشند.
وی ادامه داد: کتابداران کتابخانه‌های عمومی همواره در پی تعامل نزدیک با اعضا و تلاش برای رفع یا کاهش مشکلات آنان هستند که در این راستا نهاد کتابخانه‌ها تعامل نزدیکی با معاونت اجتماعی نیروی انتظامی، دانشگاه‌ها و مراکز مشاوره و بهره‌گیری از دانش آنان در جهت رفع مشکلات محلات مختلف و اعضای کتابخانه‌ها دارد. معرفی کتاب‌های مؤثر، برپایی جلسات کتابخوانی و جمع‌خوانی کتاب و اقداماتی از این دست نیز در راستای یافتن راهکار برای مشکلات همواره در دستور کار کتابداران و مسئولان کتابخانه‌های عمومی در استان قرار دارد.
فرهادی با ذکر اینکه کتابخانه‌های عمومی بستر و فضای خوبی برای برپایی کلاس‌ها و کارگاه‌ها با موضوعات مختلف است، افزود: بر این اساس، بر حسب شرایط و ظرفیت‌های روستاها، دوره‌های آموزشی توانمندسازی اقتصادی خانواده‌های روستایی یکی از فعالیت‌های کتابخانه‌ها در راستای آموزش عمومی است. همچنین آموزش‌های مهارت‌محور با همکاری فنی حرفه‌ای و جهاددانشگاهی در کتابخانه‌ها برای اعضا و افراد علاقه‌مند ارائه می‌شود.
سرپرست اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان بیان کرد: ایجاد و تقویت بخش‌های کودک و نوجوان یکی از مهم‌ترین رویکردهای این نهاد است و خردسالان با بهره‌مندی از فضای ایجاد شده در برخی کتابخانه‌های عمومی و تهیه و تعبیه اسباب‌بازی‌ها و ابزار و تجهیزات بازی کودکان می‌توانند ساعات پرباری را در کتابخانه‌ها سپری کنند. همچنین آموزش قصه‌گویی به مادران و نیز نشست‌های قصه‌گویی به کودکان توسط خود کودک از دیگر برنامه‌ها است.
فرهادی در خصوص برنامه‌های کتابخانه‌های عمومی ویژه دانش‌آموزان، گفت: برپایی جلسات جمع‌خوانی و نشست کتابخوان از جمله این برنامه‌هاست که هر هفته یک نفر کتاب معرفی شده را مطالعه و خلاصه‌ای از آن را برای دوستانش بازگو می‌کند و به‌این ترتیب ضمن مطالعه و یادگیری، مهارت‌های گفتاری و اجتماعی آنان تقویت می‌شود.
وی تصریح کرد: جمع‌خوانی کتاب ویژه بزرگسالان و بازنشستگان نیز از دیگر برنامه‌های کتابخانه‌های عمومی است که افراد در جلسات مولوی‌خوانی و حافظ‌خوانی ساعاتی را در کنار یکدیگر سپری می‌کنند. لذا کتابخانه برپادارنده محافلی از همه سنین و اقشار جامعه با محوریت کتاب و کتابخوانی و در راستای ارتقای فرهنگ مطالعه و یادگیری است.
فرهادی به اقدامات نهاد کتابخانه‌ها در راستای حمایت از نویسندگان اشاره و بیان کرد: برپایی جلسات رونمایی، معرفی، نقد، بررسی و جشن امضای کتاب‌های برتر تازه منتشر شده در استان یکی از رویکردهای ثابت نهاد کتابخانه‌ها برای تبلیغ و تکریم کتاب و خدمت به نویسندگان و ناشران است، ضمن اینکه تلاش می‌شود کتاب‌های خوب و برتر چاپ جدید استان را برای کتابخانه‌های عمومی استان و استفاده اعضا خریداری کنیم که امسال این اتفاق افتاد.
وی در پاسخ به این پرسش که راهکار نهادینه‌سازی فرهنگ کتابخوانی در میان مردم و نقش کتابخانه‌ها در این خصوص چیست؟ تصریح کرد: مأنوس ساختن فرد با کتاب و فرهنگ مطالعه از سنین کودکی باید آغاز شود که نهاد کتابخانه‌ها نیز در این راستا سهم مهمی از فعالیت‌های کتابخانه‌های عمومی را به بخش کودک و نوجوان و به‌ویژه دانش‌آموزان ابتدایی اختصاص داده است تا پرورش بُعد اجتماعی رفتار آنان و نیز نهادینه شدن رفتارها و عادات نیکو در آنان اتفاق بیفتد.
فرهادی با ذکر اینکه فضای مجازی و الکترونیکی سبب دوری افراد از کتاب می‌شود، افزود: تلاش نهاد کتابخانه‌ها این است که کودکان و نوجوانان را به سمت کتابخانه‌ها سوق دهد لذا کتابداران با حضور در مدارس از دانش‌آموزان دعوت می‌کنند که به‌صورت انفرادی یا گروهی در کتابخانه حضور داشته باشند و در برنامه‌های کتابخوانی و مسابقات و جلساتی که برای آنان پیشبینی می‌شود مشارکت فعال داشته باشند.
سرپرست اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان با تأکید بر اینکه برنامه‌های این نهاد برای کودکان و نوجوانان و دانش‌آموزان حتی‌الامکان به‌صورت حضوری برگزار می‌شود، گفت: بازی‌های فکری، فعالیت‌های هنری و ادبی، مسابقات و برنامه‌های جذابی برای دانش‌آموزان پیشبینی می‌شود تا زمینه جذب و ماندگاری آنان در کتابخانه‌ها فراهم شود.
فرهادی با اشاره به فعالیت صفحات مجازی کتابخانه‌های عمومی استان، افزود: یکی از برنامه‌های این صفحات، خوانش بخشی جذاب از کتاب انتخاب شده توسط کتابداران و اشتراک آن با کاربران و اعضای کتابخانه‌هاست که با این کار، از مخاطبان دعوت می‌شود برای امانت و مطالعه کتاب به کتابخانه مراجعه کنند. همچنین در کتابخانه رودکی، ویژه نابینایان، بیش از ۹ هزار کتاب گویا مشتمل بر کتاب‌های درسی، عمومی، ادبیات، هنر و سایر مباحث موجود است.
وی با بیان اینکه برای صوتی کردن کتاب‌ها توجه به قانون کپی‌رایت باید رعایت شود، تصریح کرد: در این راستا، قراردادهایی با برخی مراکز گویا کردن کتاب منعقد شده است و از ظرفیت این مراکز رسمی برای ایجاد فضاهای اشتراکی استفاده می‌شود؛ تلاش داریم پایگاه‌های کتاب‌های گویا را با امکان دسترسی دایمی مخاطبان ایجاد کنیم که این منابع به‌صورت رایگان در اختیار مخاطبان قرار گیرد، این اقدام برای کتابخانه مولوی شهرکرد آغاز شده است.
فرهادی گفت: میز مرجع مجازی نیز مشتمل بر بیش از دومیلیون فایل اطلاعاتی اعم از نشریات، روزنامه‌ها، مقالات، کتب و متون داخلی و خارجی فعال است که با توجه به شرایط کرونایی، علاقه‌مندان می‌توانند به‌صورت غیر حضوری و از طریق ایمیل مطالب مورد جستجوی خود را دریافت کنند.
انتهای پیام
