گرانی کتاب و رسالتی که بر دوش کتابخانه‌ها سنگینی می‌کند
مسئول کتابخانه عمومی مولوی شهرکرد گفت: به‌دلیل مشکلات فراوان اقتصادی و معیشتی و نیز قیمت بالای کتاب، بسیاری از خانواده‌ها قادر به خرید کتاب نیستند که در چنین شرایطی مردم انتظار دارند و می‌طلبد که به تقویت و غنی‌سازی و افزایش کتابخانه‌های موجود توجه بیشتری شود.
کبری حیدری، مسئول کتابخانه مولوی شهرکرد و کتابدار باسابقه استان است که بیش از ۲۰ سال تجربه فعالیت در عرصه کتابداری را در فضاهای متنوع کتابخانه‌ای از کتابخانه کانون مسجد گرفته تا کتابخانه‌های عمومی شهرهای مختلف استان دارد و نیز، در آماده‌سازی و خدمات فنی کتابخانه‌هایی مانند کتابخانه بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان فعالیت داشته است، حیدری همچنین حدود ۴ سال سابقه کار در کتابخانه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان را در کارنامه دارد. این کتابدار باسابقه استان دو روز قبل در بیست‌ونهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران موفق شد در زیر مجموعه کتابداران کتابخانه درجه ۶ و هفت و همچنین کتابداران کتابخانه درجه مرکزی و استاندارد حائز رتبه برتر کشوری شود که به این بهانه گفت‌وگوی ایکنا با این چهره موفق استان در هفته کتاب و کتابخوانی تقدیم مخاطبان گرامی می‌شود.
ایکناـ در خصوص فعالیت‌هایتان در عرصه کتابخوانی و کتابداری توضیح بدهید.
بنده در رشته کتابداری در دانشگاه همدان و همچنین دانشگاه علمی کاربردی به تحصیل پرداختم و از سال ۷۸ فعالیتم در عرصه کتابداری به‌صورت افتخاری با ستاد کانون‌های مساجد آغاز کردم که در سال ۸۰ در نهاد کتابخانه‌های عمومی مشغول به کار شدم و در کتابخانه‌های عمومی متعددی مانند شهید رجایی گهرو، دهخدای کیان، فرخشهر، امیرکبیر شهرکرد، حافظ شهرکرد، کتابخانه نابینایان رودکی و آیت‌الله نجفی دهکردی به‌عنوان مسئول یا کتابدار به فعالیت مشغول بوده‌ام.
ایکناـ کتابخانه مولوی به‌عنوان کتابخانه شاخص شهرکرد و استان چه خدماتی به اعضا ارائه می‌کند؟
این کتابخانه در سال ۱۳۴۲ در یک ساختمان مجهز سه طبقه در خیابان مولوی شهرکرد راه‌اندازی شد و بیش از ۷۰ هزار کتاب ثبت‌شده در سامانه این کتابخانه موجود است و طبق شاخص‌های تعیین شده در ترازبندی کتابخانه‌ها، کتابخانه مولوی شهرکرد در زمره کتابخانه‌های استاندارد و مطلوب قرار دارد با این توضیح که برخی منابع مانند کتاب‌های حوزه حقوقی نیاز به‌روز رسانی و جایگزینی ویرایش‌های قدیمی با چاپ‌های جدید دارند، همچنین در بخش ادبیات و به‌ویژه رمان که مخاطبان خوبی دارند، نیازمند تهیه منابع جدید و کتاب‌های عامه‌پسند هستیم. این کتابخانه بخش‌های مختلفی مانند مخزن اصلی، نشریات، دفاع مقدس، کمک‌درسی، نسخ خطی و یک طبقه ویژه کودکان دارد، همچنین این کتابخانه به دو سالن مطالعه ویژه بانوان و آقایان مجهز است.
استقبال از کتابخانه به‌ویژه پیش از کرونا از حدنصاب و شاخص‌های مطلوب نیز بالاتر بود اما با شیوع کرونا و تعطیلی کتابخانه‌ها، ریزش اعضای کتابخانه‌ها اتفاق افتاد. با بازگشایی مجدد کتابخانه‌ها و آغاز فعالیت حضوری از دو ماه قبل خوشبختانه عضوگیری شتاب بهتری داشته و روند مطلوبی را طی می‌کند.
ایکناـ ویژگی‌های یک کتابدار خوب از دیدگاه شما چیست؟
در وهله نخست یک کتابدار باید به شغل و محیط کارش علاقه‌مند باشد که در این صورت مشکلات و دشواری‌های کار را بهتر و راحت‌تر حل و فصل می‌کند. کتابدار همچنین باید بتواند با حُسن رفتار تعامل و ارتباطی پویا و فعال با ارباب رجوع برقرار کند و اعضای کتابخانه را جذب و ماندگار کند. در این راستا ارائه راهنمایی‌های سودمند به مراجعه‌کنندگان و همراهی وی و تلاش برای اجابت درخواست از لحظه ورود به کتابخانه تا لحظه خروج از آن می‌تواند تعامل سازنده و مطلوبی را ایجاد کند. بنده تلاش می‌کنم مراجعه‌کننده حتی‌الامکان دست خالی از کتابخانه خارج نشود و اگر کتاب مدنظر وی موجود نباشد با جستجو در سیستم راهنمایی‌هایی را ارائه می‌دهم، رضایت مراجعه‌کننده از خدمات کتابخانه می‌تواند شبکه‌ای تبلیغاتی ایجاد کند تا دیگر افراد نیز جذب کتابخانه شوند و برای استفاده از خدمات به عضویت آن در بیایند.
ایکناـ خودتان چقدر به کتاب علاقه‌مند هستید و چه موضوعاتی مطالعه می‌کنید؟
کتاب یکی از کارهای مورد علاقه بنده است که در مواقع فراغت به مطالعه می‌پردازم و با وجود مطالعه در همه حوزه‌ها، علاقه ویژه‌ای به موضوعات روانشناسی دارم و این دست کتاب‌ها بیش از سایر موضوعات در قفسه‌های کتابخانه‌ام به چشم می‌خورند، آخرین کتابی هم که به تازگی تمام کردم، کتاب «اثر مرکب» اثر دارن هاردی بود که تا کنون سه بار آن‌را مطالعه کرده‌ام و بسیار سودمند و مفید بوده است. نویسنده در این کتاب به موضوع برنامه‌ریزی برای موفقیت می‌پردازد، این کتاب به خوانندگان نشان می‌دهد که چگونه با اجرای عادت‌های خوب در طول زمان، هر فردی می‌تواند به اهداف خود برسد و برنده بازی با خود شود، و اول از همه امکان این را خواهد داشت که موفقیت‌هایی را که در زندگی می‌خواهد به‌صورت تدریجی به دست آورد. اثر مرکب به‌معنای گام‌های کوچک در هر کاری است که ترکیب آن‌ها به نتایج و موفقیت‌های بزرگ منتج می‌شود.
ایکناـ از دیدگاه شما آیا جایگاه کتاب و کتابخوانی در میان مردم مطلوب است؟
در اینکه سرانه مطالعه در کشور پایین است و باید ارتقا یابد شکی نیست اما طبق مشاهدات خودم به‌نظر می‌رسد که جایگاه کتاب اگرچه بسیار خوب و مطلوب نیست اما در عین حال، فاجعه‌بار هم نیست. ارزیابی بنده این است که رغبت مردم به کتاب و کتابخوانی پس از تجربه یک رکود در پی همه‌گیر شدن ابزارها و تجهیزات نوین مانند رایانه و گوشی هوشمند و تبلت و کتاب‌های صوتی و غیره، رو به بهبود است و بتدریج رجوع به کتاب را شاهد هستیم. در ایام کرونایی و در برهه‌هایی که کتابخانه بر طبق اعلام ستاد مدیریت کرونا بازگشایی می‌شد، شاهد اقبال کتابخوان‌ها از میان عامه مردم و اقشار مختلف بودیم که باوجود نگرانی ناشی از شیوع کرونا به کتابخانه مراجعه و درخواست کتاب می‌کردند.
مشکل عمده مردم در نبود قدرت خرید کتاب است که متأسفانه به‌دلیل مشکلات فراوان اقتصادی و معیشتی و نیز قیمت بالای کتاب، بسیاری از خانواده‌ها قادر به خرید کتاب نیستند که در چنین شرایطی مردم انتظار دارند و می‌طلبد که به تقویت و غنی‌سازی کتابخانه‌های موجود و نیز افزایش تعداد کتابخانه‌های عمومی توجه بیشتری شود یعنی منابع به‌روز شوند و کتابخانه‌ها از حیث کمی و کیفی ارتقا یابند.
ایکناـ جایگاه و نقش کتابخانه در جامعه را چگونه توصیف می‌کنید؟
کتابخانه یک نهاد فرهنگی است که در سال‌های اخیر شاهد ارتقای جایگاه آن هستیم چرا که کتابخانه در کنار پرداختن به کار سنتی امانت و تحویل کتاب، طیف وسیعی از اقدامات و خدمات و رویدادها را در جامعه به‌ویژه در میان کودکان و نوجوانان و دانش‌آموزان طراحی و اجرا و راهبری می‌کند که سبب نقش‌آفرینی وسیع این نهاد فرهنگی شده است. به‌عنوان نمونه در کتابخانه مولوی برگزاری کارگاه‌های مشاوره، مسابقات کتابخوانی، نشست‌های کتابخوان کتابخانه‌ای و مدرسه‌ای، جمع‌خوانی کتاب و غیره از چند سال گذشته تا کنون اجرا می‌شود که در ایام کرونایی این فعالیت‌ها با وسعت و دامنه بیشتر در فضای مجازی به‌صورت آنلاین و آفلاین دنبال می‌شود. کتابخانه مولوی همچنین تعامل نزدیکی با مدارس شهرکرد دارد و کتابداران با حضور در میان دانش‌آموزان علاقه‌مندی آنان را مورد سنجش قرار می‌دهند و کتاب‌های مناسب را برای مطالعه در اختیارشان قرار می‌دهند. در نشست‌های کتابخوان نیز دانش‌آموزان با حضور در کتابخانه خلاصه کتاب مطالعه شده را برای دوستان خود بازگو می‌کنند. کانون نهج‌البلاغه ویژه زنان خانه‌دار، محفل قرآن و عترت(ع) ویژه کودکان و نوجوانان، کانون ادبی، کارگاه مثبت‌اندیشی با حضور جوانان و آحاد مردم از اقشار گوناگون نیز به‌صورت هفتگی برنامه‌هایی را برای اعضای خود برگزار می‌کنند که طبق برنامه‌ریز‌ی‌ها، این فعالیت‌ها بتدریج و با بهبود وضعیت شیوع کرونا، به‌صورت حضوری برگزار می‌شوند. قرآن‌آموزان کانون قرآن و عترت نیز که در فضای مجازی و به‌صورت آنلاین آموزش می‌دیدند، از هفته جاری به‌صورت حضوری آموزش‌های روخوانی و تجوید و حفظ قرآن را دنبال می‌کنند.
پیک کتاب و پایگاه مرجع مجازی نیز دو خدمت غیرحضوری کتابخانه هستند که در ایام کرونایی نیاز‌های اعضای کتابخانه به منابع و مقالات علمی را برطرف می‌کرد و همچنان ادامه دارد.
ایکناـ رسالت مسئولان کتابخانه‌های عمومی در غنی‌سازی منابع کتابخانه‌ای چیست؟
اگرچه نهاد کتابخانه‌های عمومی به‌صورت منظم به تهیه منابع کتابخانه‌ای اقدام می‌کند اما مسئولان نیز می‌توانند با استفاده از روش‌های خلاقانه و رایزنی و گفت‌وگو با خیران یا مسئولان و مدیران استان و کشور در این راستا قدمی بردارند؛ بنده نیز این دغدغه را دارم که راهکارهایی برای تقویت منابع موجود بیابم و با کمک همکاران فعالیت‌هایی در بستر مجازی و حقیقی آغاز کنم.
انتهای پیام
