ضرورت ایجاد انگیزه دینی در میان بانوان برای مادر بودن

به گزارش خبرنگار ایکنا، سلسله‌ نشست‌های «جوانی جمعیت»  از 9 اسفند آغاز شده است و تا 15 اسفندماه ادامه دارد. دومین نشست از این جلسات امروز چهار‌شنبه، 10 اسفندماه، با عنوان «جمعیت؛ بررسی جامعه‌شناختی؛ موانع ازدواج» با حضور حجت‌الاسلام چراغی، کارشناس حوزه خانواده برگزار شد.

چراغی در این نشست اظهار کرد: موضوع مهم حوزه فرزندآوری، تشکیل خانواده است که با موانعی همچون امنیت شغلی و ... مواجه است. اگر جوانان در جامعه با ناامنی شغلی مواجه باشند، ممکن است انگیزه‌ای برای ازدواج و تشکیل خانواده نداشته باشند. انسان‌ها اگر بخواهند سراغ تشکیل خانواده بروند، باید امنیت شغلی داشته باشند؛ چراکه شغل با معیشت افراد در ارتباط است.

وی افزود: لذا اگر جوانان از امنیت شغلی برخوردار نباشند، ازدواج نخواهند کرد. بنابراین، ازدواج را تا زمانی که امنیت شغلی پیدا کنند، به تأخیر می‌اندزاند که این مسئله به معنای بالا رفتن سن ازدواج و کوتاهتر شدن بازه زمانی برای بازتولید نسل است که بر روی جمعیت تأثیرگذار است.

چراغی ادامه داد: مسائل اقتصادی به ویژه شغل مسئله مهمی است اما نه آنقدر که مانعی برای تشکیل خانواده و کمتر شدن بازه فرزندآوری باشد. می‌توان راهکارهایی را ارائه داد که براساس آن‌ها ازدواج کرده و مشکلات معیشتی آن بعد از ازدواج کاهش پیدا کند. راهکار اول توکل بر خداست که سنتی الهی است یعنی خداوند آن را تضمین و ما را مأمور کرده براساس آن حرکت کنیم.

توکل به خدا در تشکیل خانواده

وی تصریح کرد: توکل به معنای نشستن در خانه و تلاش نکردن نیست. توکل به معنای حرکت و دویدن تا مرز عنایت خداوند است. خداوند در این حرکت، برکت قرار داده و باعث وسعت روزی انسان می‌شود. خداوند متعال راجع به ازدواج می‌فرماید که پسران و دختران را به ازدواج درآورید و اگر فقر داشتند، من از فضل خود آن‌ها را بهره‌مند می‌کنم.

چراغی گفت: خداوند متعال راجع به فرزندآوری نیز می‌فرماید که فرزندان خود را به دلیل ترس از فقر نکشید، ما به شما و فرزندانتان روزی می‌دهیم. متأسفانه این مسئله امروز به شکل سقط جنین در جامعه دیده می‌شود که باید نهی و طرد شود. باید به خدا اعتماد کرده و در مسیر زندگی به ذات اقدس الهی تکیه کرد. در رابطه با ازدواج و فرزندآوری باید به خدا توکل کرد تا جوانان با این توکل به سراغ ازدواج و فرزندآوری حرکت کنند.

وی افزود: نکته بعدی اینکه باید سطح توقعات شغلی را پایین آورد. اینکه همگان انتظار داشته باشند تا در موقعیت‌های عالی شغلی باشند، در ابتدای ازدواج و جوانی تفکر صحیحی نیست. لذا توقعات باید در این زمینه پایین آورده شود. نکته سوم اینکه خانواده‌ها می‌توانند فاصله عقد و ازدواج را طولانی‌تر کنند تا زوجین آمادگی ازدواج پیدا کنند و با آرامش به دنبال شغل و تهیه جهیزیه بروند. این مسئله باعث ایجاد نوعی امنیت شغلی خواهد شد.

چراغی تصریح کرد: نکته بعدی اینکه جوانان می‌توانند تا زمانی که به حدی از درآمد و پایداری برسند، در کنار پدر و مادر خویش زندگی کنند. همچنین، در بحث جهیزیه نیز نباید سخت‌گیری زیادی وجود داشته باشد. زمانی که ازدواج‌ها به صورت ساده برگزار شود، این مسائل نیز مرتفع خواهد شد. نکته بعدی اینکه حاکمیت نیز باید نسبت به مسئله امنیت شغلی حساس‌تر باشد و شرایط را برای ایجاد اشتغال و امنیت شغلی فراهم کند.

احساس مثبت هویت مادری 

وی ادامه داد: یکی از ابعاد مهم در مورد فرزندآوری، مسئله احساس مثبت هویت مادری است. فرزندآوری بر دو مؤلفه وجود پدر و وچود مادر شکل می‌گیرد. در بین این دو عنصر، آن کسی که وجود آن بیش از دیگری متأثر از وجود فرزند می‌شود، مادر است. لذا مادران باید انگیزه داشته و هویت مادری را پذیرفته باشند. هویت به معنای کیستی است. برداشت‌هایی که افراد به عنوان زن یا مرد از خود دارند، هویت جنسی است.

چراغی افزود: هویتی به نام هویت مادری وجود دارد که در این زمینه موضوع نقش مادر در زمینه فرزندآوری و تربیت و ایثار در مسیر زندگی فرزندان به میان می‌آید. یکی از مسائلی که باعث کاهش روی آوری دختران به سمت مادر شدن می‌شود، بحث تلقی ایشان از این مسئله است. اینکه تلقی زنان جامعه از فرزندآوری مثبت یا منفی باشد تأثیر بسیاری در این حوزه دارد. امروز متأسفانه نگرش منفی در میان زنان در رابطه با فرزندآوری ایجاد شده است. زنان جامعه باید مادری را با انگیزه‌های الهی و معنوی درنظر گرفته و تلقی مثبتی در این زمینه داشته باشند تا به مادری گرایش پیدا کنند. هنر ما این است که این تلقی مثبت را در میان دختران و زنان ایجاد کنیم که به این مسئله باید از آغاز دوران تحصیل پرداخته شود.

وی تصریح کرد: یکی از راه‌های مهمی که از طریق آن می‌توان مسئله مادری را احیا کرد، ایجاد انگیزه‌های دینی و معنوی برای دختران و زنان است. در آموزه‌های دینی اسلام به صورت کاملاً محترمانه از جایگاه مادری یاد شده است. همچنین، روایات بسیاری نیز راجع به حوزه دوره باروری و فرزندآوری وجود دارد. پیامبر(ص) فرموده است که جهاد زن شوهرداری نیکو است و زمانی که زنان باردار می‌شوند، مانند مجاهد در راه خدا هستند.

چراغی با اشاره به ضرورت ایجاد انگیزه‌مندی دینی برای مادری، اظهار کرد: مسئله بعدی، توسعه بخشیدن به مفهوم مادری است. مادری کار دشواری است. مادری فقط رنج زایمان نیست، بلکه رنج تربیت فرزندان نیز است و مردان باید در این زمینه از همسران خود حمایت کنند. اینکه به زنان و همسران گوشزد شود که فرزندآوری برکات فراوانی برای ایشان و حتی جامعه دارد، بسیار مهم است.

یادآوری فواید بارداری به بانوان

وی با بیان اینکه خداوند روزی فرزندان را با خود آن‌ها خواهد فرستاد، گفت: نکته بعدی این است که باید فواید حوزه بارداری و فرزندآوری را به زنان یادآوری کرد. یکی از اثرات مهم فرزندآوری جلوگیری از سرطان سینه در مادران است. نکته بعدی اینکه بارداری باعث جلوگیری از ایجاد فیبروم در رحم می‌شود. همچنین، شیردهی مادران باعث کاهش سرطان سینه، رحم و تخمدان می‌شود. زنانی که به مدت دو سال به صورت تجمیعی شیردهی داشته باشند، کمتر به بیماری‌های قلبی و عروقی دچار می‌شوند.

چراغی با بیان اینکه برای فرزندآوری باید به زنان انگیزه داده شود، تصریح کرد: امروز در دنیای مدرن با مسئله‌ای با عنوان مدیریت بدن مواجه هستیم. بدن انسان و مدیریت آن در دوران امروزی جزء شاخصه‌های مهم زندگی شده است و انسان‌ها در مواجهه با دیگران به جای اینکه با شخصیت انسانی خود با دیگران ارتباط بگیرند، این کار را بیشتر با بدن خود انجام می‌دهند.

وی ادامه داد: البته مسئله پوشش و آرایش از ابتدای تاریخ بشری و در فرهنگ‌های مختلف وجود داشته است. انسان‌ها براساس نظم و انتظاراتی که جامعه از ایشان داشته، پوشش و آرایش خود را انتخاب می‌کردند. در دنیای مدرن انسان‌ها به قدرت مدیریت بدن پی برده و تلاش کردند تا با مدیریت بدن، به نمایش خود بپردازند. این مسئله نشان از ارزش بدن در دنیای مدرن دارد که در این بین بانوان حساسیت بیشتری نسبت به مدیریت بدن خود دارند.

چراغی اظهار کرد: البته مدیریت بدن تا حدی هیچ اشکالی ندارد، اما گاهی گرایش به مدیریت بدن نوعی حالت مرض‌گونه پیدا کرده و تبدیل به نمایش خود می‌شود که آثار مخربی در جامعه خواهد داشت. امروزه زنان و دختران اهمیت به ظاهر خود و مدیریت بدن را به شدت در دستور کار دارند که این مسئله به یکی از موانع حوزه فرزندآوری تبدیل شده است؛ چراکه ممکن است با فرزندآوری، فرم و شکل بدن آن‌ها با تغییرات مواجه شود.

وی تصریح کرد: در این زمینه باید راه حلی مطرح شده و این مانع را از بین برد و کاری کرد تا تصور اینکه مسئله بارداری مانعی برای نمایش زیبایی بدن است، از فکر بانوان خارج شود. برای راهکارهای حل مسئله اندام موضوعاتی مطرح می‌شود. راهکار اول این است که باید به لحاظ فرهنگی تفکر زنان و بانوان نسبت به این مسئله تغییر کند. معیار زیبایی جامعه ما باید با غربی‌ها متفاوت باشد. معیار امروز بانوان باید معیاری باشد تا با فرهنگ جامعه هم‌خوانی داشته باشد.

چراغی اظهار کرد: نکته بعدی، تغییر نگاه بانوان از محوریت زیبایی ظاهری به محوریت زیبایی‌های معنوی است. مقوله زیبایی ظاهری بسیار خوب است اما محوریت اصلی باید زیبایی‌های معنوی باشد. نباید انسان‌ها را خیلی به زیبایی‌های دنیایی معطوف کنیم. حجاب و عفیف بودن نوعی زیبایی است که باید در کنار مدل‌ها و الگوهایی که برای زیبایی در چارچوب دینی مطرح شده، برای بانوان تشریح شود.

وی در پایان سخنان خود در این زمینه اظهار کرد: باید این آگاهی به زنان و بانوان داده شود که می‌توانند اندام خود را پس از زایمان و فرزندآوری با انجام ورزش‌های ویژه و ... به حالت اولیه بازگردانند و نگرانی چندانی در این زمینه نداشته باشند.