تبادل دوجانبه در مناسبات فرهنگی بین کشورها ضروری است
گییرمو پوئنته اوردوریکا گفت: موضوع تبادل فرهنگی چالش بزرگی برای ما است زیرا این تبادل باید دو طرفه باشد. وقتی ادبیات مکزیک و اسپانیایی‌زبان به ایران می‌آید و با استقبال روبهرو می‌شود، برای یک اثر فارسی هم در مکزیک این اتفاق رخ می‌دهد. این چالش ما است و تلاش داریم که این وضعیت را بهبود ببخشیم.
نمایشگاه کتاب تهران در بخش بین‌الملل شاهد حضور ناشران و نمایندگان خارجی از کشورهای دیگر است. یکی از این کشورها که در نمایشگاه امسال حضور داشته و آثار ادبی خود را معرفی کرده است، مکزیک بوده که به عنوان یکی از مهمترین کشورهای حوزه ادبیات اسپانیایی‌زبان در دنیای ادبیات مطرح است.
ادبیات مکزیک به دلیل فرهنگ غنی تاریخی که شامل فرهنگ بومی و فرهنگ وارد شده توسط مهاجران اسپانیایی‌زبان اروپا بوده، از ارزش بالایی برخوردار است و ادبیات این کشور، نویسندگان بزرگ و جریان‌سازی چون اکتاویو پاز، کارلوس فوئنتس، آمادو نروو و بسیاری دیگر را به جهان معرفی کرده است.
گییرمو پوئنته اوردوریکا (Guillermo Puente Ordorica) سفیر مکزیک در ایران در گفت‌وگویی که در حاشیه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با خبرنگار ایکنا داشت، در مورد ادبیات این کشور و ارزش تبادل فرهنگی در دنیای کنونی صحبت کرد که مشروح آن در ادامه می‌آید:
ایکنا _ به نظر شما نقش نمایشگاه بین‌المللی کتاب در تقویت روابط بین فرهنگی چیست ؟
به طور حتم نمایشگاه وظیفه نزدیک کردن کتابخوانها با آثار فرهنگی را دارد. به عقیده من دارایی مهم نمایشگاه‌ها (نمایشگاه‌های کتاب) کتاب‌ها و کتابخوانها هستند. درست است که مؤسسات نشر و نویسندگان هم در این نمایشگاه‌ها حضور دارند و حضور آنها از اهمیت بسیاری برخوردار است اما فکر می‌کنم که نقش اصلی همین است: «کتاب را به دست کتاب‌خوان رساندن».
ایکنا _ وضعیت کتابخوانی در مکزیک چطور است و مردم به طور کلی به چه کتاب‌هایی علاقه دارند؟
کتابخوانی در مکزیک بسیار رایج است و مردم نسبت به خواندن کتاب علاقه نشان می‌دهند. وقتی من جوان‌تر بودم استادانم در دانشگاه همیشه می‌گفتند که باید بیشتر و بیشتر مطالعه داشته باشی و حالا می‌فهمم که بسیار درست می‌گفتند.
اگر بخواهم که به پرسش شما پاسخ دهم می‌توانم این پاسخ را با ارائه آمار همراه کنم. در مکزیک در سال 2022، به طور میانگین 4 کتاب به ازای هر مکزیکی منتشر شده است. به‌طور طبیعی در مقام مقایسه این آمار، با سایر کشورها ممکن است مکزیک جایگاه پائین‌تری نسبت به برخی کشورها و در مقایسه با بعضی دیگر جایگاه بالاتری داشته باشد.
در این مورد باید به نقش و اهمیت نمایشگاه‌های کتاب و رویدادهایی مانند همین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اشاره کنم و این که چقدر می‌تواند در ترویج کتابخوانی مؤثر باشند.
مکزیک جامعه‌ای بزرگ و از تنوع بسیاری برخوردار است. در این جامعه به طور حتم سلایق متفاوتی وجود دارد. رمان، داستان‌های کوتاه و به خصوص شعر در مکزیک علاقه‌مندان بسیاری دارد، همانطور که مردم ایران به شعر علاقه دارند و این واقعاً دشوار است که بگوییم چه نوع کتابی و چه زمینه‌ای مردم در مکزیک به آن علاقه نشان می‌دهند.
مسلمانان در مکزیک آزادی کامل برای انتشار کتاب‌های خود دارند
ایکنا _ به تنوع جامعه مکزیک اشاره کردید. مسلمانان در این کشور اقلیت بسیار کوچکی را تشکیل می‌دهند. آیا مسلمانان در مکزیک برای چاپ و نشر کتب دینی و فرهنگی خود آزادی کامل دارند؟ آیا آماری در این زمینه می‌توانید ارائه دهید؟
متاسفانه در حال حاضر آماری برای ارائه دادن ندارم اما باید بگویم که جامعه مسلمانان مکزیک، بسیار جامعه فعال و رو به رشدی است. طبق قانون اساسی مکزیک، به عنوان بالاترین مرجع قانونی کشور، آزادی مذهبی به همراه سایر شکل‌های آزادی به مردم داده شده است. به همین دلیل انتشار آثار دینی و غیر دینی به مانند آثار ادبی صورت می‌گیرد. برای هر باور و دینی کتاب وجود دارد و هرکس می‌تواند از آن استفاده کند.
ایکنا _ ادبیات اسپانیایی‌زبان در ایران بسیار پرطرفدار است. آیا ترجمه آثار فارسی به اسپانیایی در مکزیک صورت گرفته است یا خیر؟
سؤال خوبی کردید. فکر می‌کنم این موضوع چالش بزرگی برای ما است زیرا این تبادل فرهنگی باید دو طرفه باشد. وقتی ادبیات مکزیک و ادبیات اسپانیایی‌زبان به ایران می‌آید و با استقبال روبهرو می‌شود، برای یک اثر فارسی هم در مکزیک این اتفاق رخ می‌دهد. این چالش ما است و تلاش داریم که این وضعیت را بهبود ببخشیم.
تمرکز ما بر روی جوانان است و نه تنها می‌خواهیم به ادبیات کلاسیک بپردازیم بلکه باید به آثار نویسندگان جوان و نویسندگان جدید هم توجه کنیم.
دوست دارم به شما اطلاع دهم که به مناسبت روز فردوسی برنامه‌ای از سوی سفارت مکزیک در سالن ملل نمایشگاه کتاب تهران برگزار می‌شود و کتاب شاهنامه که برای اولین بار به زبان‌اسپانیایی ترجمه و در هفت جلد منتشر شده است معرفی می‌شود. مترجم این اثر خانم بئاتریس سالاس در این مراسم حاضر هستند و علاوه بر ایشان، یکی از مترجمان ایرانی آثار نویسنده معروف مکزیکی، اکتاویو پاز هم در این مراسم حضور دارد.
دارایی نمایشگاه، کتاب‌ها و خوانندگان کتاب‌ها هستند
ایکنا _ امسال چه کتاب‌هایی در غرفه مکزیک عرضه شده است؟
امسال ما کاری که کردیم تمرکز غرفه بر روی نویسندگان کلاسیک مکزیکی مانند اکتاویو پاز که برنده جایزه نوبل شده، کارلوس فوئنتس و تعدادی از زنان هنرمند مکزیکی مانند پیتا آمور (Pita Amor) باشد. هدف ما این است که به مردم ایران بگوییم که ادبیات مکزیک تنها به اکتاویو پاز خلاصه نشده و نویسندگان و هنرمندان دیگری نیز هستند که مردم می‌توانند با آنها و آثارشان آشنا شوند.
من دوست دارم این روند ادامه‌دار باشد و برنامه ما برای سال آینده دعوت و آشنا کردن مردم با نویسندگان جوان مکزیکی است. نه تنها قصد داریم که آثار آنها را معرفی بلکه می‌خواهیم که این افراد را دعوت کنیم تا در رویدادهای ادبی مانند نمایشگاه کتاب حضور داشته باشند.
ایکنا _ آیا در مکزیک نمایشگاه بین‌المللی کتاب برگزار می‌شود و شباهت‌ها و تفاوت‌های آن با نمایشگاه کتاب تهران چیست؟
دوست دارم به دو رویداد مهم نمایشگاهی در مکزیک با محوریت کتاب اشاره کنم. یکی از این نمایشگاه‌ها در شهر گوادالاخارا مرکز ایالت خالیسکو بوده که بیش از هر چیز به دلیل مرکز ساخت نوشیدنی سنتی مکزیک معروف است و مشهور بودن آن مانند مشهور بودن شهر شیراز به دلیل فالوده شیرازی است.
دومین رویداد بزرگ کتاب در مکزیک در کاخ مینریا شهر مکزیکوسیتی برگزار می‌شود. این دو رویداد مهمترین رویدادهای مرتبط با کتاب در مکزیک هستند. در مورد تفاوت‌های این دو نمایشگاه با نمایشگاه کتاب تهران باید به این نکته اشاره کنم که شرایط هر کشور با کشور دیگر متفاوت است.
می‌توانم بگویم که در مکزیک به دلیل کمتر بودن محدودیت‌ها، شرکتکنندگان و مؤسسات نشر بیشتری حضور دارند. امیدوارم در ایران محدودیت‌های به وجود آمده به دلیل مسائل بین‌الملل وجود نداشته باشد و حضور شرکتکنندگان که به دلیل تحریم‌ها محدود شده تسهیل شود.
به صحبتی که در ابتدای مصاحبه داشتم، استناد می‌کنم. دارایی نمایشگاه، کتاب‌ها و خوانندگان کتاب‌ها هستند. من این علاقه به کتاب را در بین مراجعه‌کنندگان نمایشگاه دیدم و از این بابت تبریک می‌گویم.
گفت‌وگو: محمدحسن گودرزی
انتهای پیام
