برخورد با اشاعه‌کنندگان منکر؛ مقدم بر عاملان
مدرس حوزه علمیه قم معتقد است: برای امر به معروف و نهی از منکر باید ابتدا به سراغ اقامه‌کنندگان و اشاعه‌کنندگان منکر در جامعه برویم؛ چراکه مدیریت این دو جریان باعث می‌شود که عاملان منکر در کف خیابان‌ها هدایت شوند.
نحوه صحیح اجرای امر به معروف و نهی از منکر در جامعه از مباحث مهمی است که باید به ابعاد و جوانب آن به خوبی پرداخته شود تا این فریضه واجب به گونه‌ای اجرا شود که از تأثیرگذاری لازم در جامعه برخوردار و جامعه از کارکردهای حقیقی آن بهره مند شود نه اینکه به موضوعی برای پرخاشگری‌ها و بداخلاقی‌های اجتماعی بدل شود.
درباره چگونگی اجرای امر به معروف و نهی از منکر در جامعه و نیز بهره‌گیری از شیوه‌های نوین آن با حجت‌الاسلام سیدحسین مؤمنی، مدرس حوزه علمیه، گفتوگو کردیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
ایکنا ـ با توجه به تأکید تعالیم دینی بر فریضه امر به معروف و نهی از منکر و مقتضیات روز، از چه روش‌هایی باید برای اجرای این حکم استفاده کرد؟
در رابطه با مقوله منکر ابتدا باید بدانیم که منکر چیست تا به دنبال روش مقابله و برخورد با آن باشیم. ابتدا باید از مسئولان امر به معروف و نهی از منکر در جامعه پرسید که منکر چیست و در چه مقولاتی وجود دارد که باید به مقابله با آن‌ها پرداخت. سه نوع جریان منکر در جامعه وجود دارد. جریان اول اقامه‌کنندگان منکر هستند؛ یعنی کسانی که در سایه و همه دولت‌ها حضور دارند و امروز نیز فعال هستند. این افراد مسبب بروز تمام آسیب‌های منکراتی هستند که در کف جامعه وجود دارد. آنان در عرصه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی و فرهنگی برنامه‌ریزی می‌کنند تا میان جوانان امروز با نسل اول انقلاب و دفاع مقدس فاصله ایجاد کنند و منجر به بروز این همه بی‌بند و باری در جامعه شوند. باید تمامی نهادها و دلسوزان انقلاب به سراغ این جریان رفته و در برابر آن ایستادگی کنند.
جریان دوم اشاعه‌کنندگان منکر در جامعه هستند؛ یعنی کسانی که به این منکرات دامن می‌زنند. حال رسانه‌های ما چه میزان در طول سال نه فقط در دهه اول محرم به سراغ مسئله امر به معروف و نهی از منکر می‌روند؟ در هیچ کنسرت و برنامه موسیقی ذکر صلوات اقامه نمی‌شود و متأسفانه کار به جایی رسیده است که در جلسات و مسابقات قرآنی که از رسانه‌ها پخش می‌شود، شاهد موسیقی، کف و سوت زدن، اختلاط محرم و نامحرم و... هستیم.
جریان سوم افرادی هستند که در کف خیابان‌ها به منکر عمل می‌کنند و چنانچه با کلام متین و معقول با آنان صحبت کنیم، کارساز است. امروز هم و غم خود را بر روی جریان سوم قرار داده‌ایم. البته نمی‌گوییم که برخورد نشود، بلکه باید طبق ضوابط دین و شریعت با آن‌ها برخورد کرد، اما آیا منکر جامعه امروزی ما این مسائل است؟ منکر مسئولی است که در عرصه امر به معروف و نهی از منکر مسئولیت دارد، اما برای این امر مهم وقت ندارد و از وجود معاونان و مدیران اجرایی و مشاوران استفاده می‌کند.
منکر امروز روابطی است که برخی افرادی ایجاد کرده‌اند. این‌ها فقط ادعای ولایتمداری دارند و در عمل هیچ هستند. منکر امروز یعنی مسئولانی که حتی توان و وقت مسئولیت خود را ندارند، اما مسئولیت‌های متعدد را می‌پذیرند. چندین سال است که برای مسئله احیای مساجد به مسئولان گوشزد شده، اما هنوز اوضاع به همان صورت است. حتی مراسم یادواره‌های شهدا در آمفی‌تئاترها برگزار می‌شود و در این وضعیت اقتصادی هزینه‌های میلیاردی می‌کنند. مگر ما مساجد و حسینیه‌ها و بقاع متبرکه را در اختیار نداریم؛ پس چرا باید این هزینه‌ها را صرف کنیم. متأسفانه تا زمانی که فکر و اندیشه صحیح برای حل این مشکلات وجود نداشته باشد، وضعیت به همین صورت خواهد بود.
منکر اصلی امروز این است که از مکان‌های بسیار خوب مانند حرم‌ها و آستان امامزادگان، که بنا به فرموده رهبر معظم انقلاب اسلامی باید به قطب‌های فرهنگی تبدیل شوند، در این جهت استفاده نمی‌شود. منکر این است که هنوز بین مسئولان و مردم فاصله است و جوانان نمی‌توانند حرف دل خود را به مسئولان برسانند. دختری را در قم مشاهده کردم که در کف خیابان کشف حجاب کرده بود؛ زمانی که با او صحبت کردم و علت کشف حجاب او را جویا شدم، در پاسخ گفت که بیکارم و پدر بیماری دارم. وقتی به توفیق الهی توانستیم برای او کاری دست و پا کنیم، حجاب را رعایت کرد.
امروز باید عذر مسئولانی که سخن‌های نامربوط و نادرستی را درباره امر به معروف و نهی از منکر، حجاب و... بیان می‌کنند، خواسته شود. دولت و مجلس باید با این افراد برخورد و آن‌ها را منزوی کند. امروز منکر خالی بودن مساجد است که مقام معظم رهبری نیز در این زمینه ورود فرمودند. همچنین، امام جماعت باید سه وعده در مسجد حضور داشته باشد و کار فرهنگی کند. مردم ما فهیم و همراه هستند و با رفتار صحیح و عالمانه جذب می‌شوند.
ایکنا ـ چگونه باید امر به معروف را به حوزه‌های مختلف (سیاسی، اقتصادی و فرهنگی) گسترش داد؟
ابتدا باید هر سه مقوله و جریان منکر را به خوبی بررسی و با آن‌ها مبارزه کرد. مسئولان امر به معروف و نهی از منکر جامعه باید از فکرهای نو و طلبه‌های جوان فرهیخته و کارشناس استفاده کنند. عدم بهره‌گیری از این افراد و فقدان برنامه دقیق در این حوزه منجر به ایجاد مشکلات خواهد شد.
چندین سال است که در جامعه، غرب به عنوان فضای آرمانی مطرح شده است و از محاسن آن گفته و بیان می‌شود که فقط حجاب آن‌ها بد است که جوانان ما این موضوع را نمی‌پذیرند. زمانی که از غرب چهره بسیار موفقی در عرصه‌های مختلف ارائه می‌شود، هیچ‌گاه دختر و پسر جامعه ما زیر بار این موضوع نمی‌روند که همه چیز غرب به جز حجاب آن‌ها خوب است.
این سؤال مطرح می‌شود که آیا آن میزانی که دختران و پسران جامعه راجع‌به کرونا می‌دانند، آیا در رابطه با حجاب نیز اطلاعات دارند؟ علت این است که رسانه‌های ما در این زمینه کار نکرده‌اند و کارهای پیشین همگی کلیشه‌ای هستند. باید در مورد حجاب از روش‌های عقلانی و علمی برای جوانان استفاده کنیم و در رسانه برنامه‌هایی را بدون در نظر گرفتن مصالح شخصی ارائه کنیم تا در جوانان اثرگذار باشد.
به نظرم بی‌حجابی و بدحجابی یا برهنگی و نیمه‌برهنگی در جامعه قابل مدیریت است. همانند ویروس کرونا ویروس بدحجابی و برهنگی نیز در جامعه وارد شده است و برای مقابله با آن باید نسخه ویژه آن را پیچید. امروز باید پیش از کف خیابان‌ها، ابتدا نهادها و مراکز مختلف را اصلاح کنیم. زمانی که آموزش و پرورش بدون هیچ ضابطه‌ای معلمانی را جذب می‌کند که هیچ اعتقادی به حجاب و دین ندارد، چگونه انتظار داریم که دانش‌آموزان ما باحجاب باشند.
برای امر به معروف و نهی از منکر باید ابتدا به سراغ اقامه‌کنندگان و سپس اشاعه‌کنندگان منکر در جامعه برویم؛ چراکه مدیریت این دو جریان باعث می‌شود که عاملان منکر در کف خیابان‌ها هدایت شوند. اغلب جوانان ما در کف خیابان‌ها مغرض نیستند و چنانچه معلومات و اطلاعات درست به آن‌ها داده شود، اصلاح می‌شوند. لذا مخالفتشان اغلب از روی جهل است و قصد دارند مخالفت خود از وضع موجود را بیان کنند.
ایکنا ـ برای ترویج فرهنگ صحیح امر به معروف، به نحوی که با بداخلاقی‌های اجتماعی و گاهی پرخاشگری اشتباه گرفته نشود، چه باید کرد؟
اگر به جوانی گفته شود که حجابت را رعایت کن، پاسخ می‌دهد که شما اول جلوی اختلاس‌ها را بگیرید. متأسفانه برخی آقازاده‌ها و افرادی که زمانی اختلاس‌های میلیاردی کردند، امروز خارج از زندان به سر می‌برند و به راحتی روزگار می‌گذرانند. این مسائل تأثیر زیادی در نارضایتی جوانان خواهد داشت و باید به آن‌ها پاسخگو بود.
باید در حوزه امر به معروف و نهی از منکر کار فرهنگی و اطلاع‌رسانی کنیم و مسائلی را که منجر به برخورد می‌شود کنار بگذاریم. باید ابتدا منکر را به خوبی شناخته و راه‌های مقابله با آن را به صورت به‌روز و کارآمد رصد کنیم. همچنین، باید افراد و کارشناسان حاذق وارد میدان شوند و کار کنند. امروز طبق چه ضابطه‌ای یک فوتبالیست باید حقوق میلیاردی دریافت کند و خانواده‌های بسیاری در محرومیت زندگی کنند. در واقع منکر اصلی این مسائل است که باید ابتدا بدان‌ها پرداخت.
کسانی که برای اقامه و اشاعه منکر در جامعه فعالیت می‌کنند، از سوی بیگانگان حمایت و تأمین می‌شوند و باید با آن‌ها مقابله کرد. اگر این اتفاق رخ دهد، جامعه ما به خوبی پاسخ خواهد داد؛ چراکه جامعه ایرانی و اسلامی را به سبب اینکه مردمی فرهیخته و فهیم دارد، نمی‌توان با هیچ جامعه‌ای مقایسه کرد. مردم ما با تمام مشکلات و سختی‌ها پای نظام ایستاده‌اند؛ چراکه می‌دانند فردی که در رأس آن قرار دارد، از هر نظر در سلامت کامل است و مردم با یک اشارت او برای انقلاب و نظام هر کاری می‌کنند. امروز باید از ظرفیت بقاع متبرکه، امامزادگان و مساجد به خوبی در عرصه فرهنگی استفاده و آگاهی لازم در جامعه ایجاد شود.
گفتوگو از مجتبی افشار
انتهای پیام
