اصالت صلح در برابر جنگ در اسلام

به گزارش ایکنا، سعید صلح میرزایی، مسئول دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری در قم 4 مهرماه در نشست علمی «اندیشه مقاومت در منظومه فکری امامین انقلاب (با تأکید بر سخنان اخیر رهبر انقلاب اسلامی)»، گفت: مقام معظم رهبری در سال 1398 تعریفی از مقاومت ارائه کردند که در واقع همان تعریف صبر است، ایشان صبر اسلامی را معادل مقاومت به کار بردند. نظریه مقاومت تئوری است که در دوره‌ای از دوران کلیسا مورد استفاده بود ولی منظور حضرت آقا از مقاومت شاید لزوماً جنبه دفاعی نباشد؛ ایشان برای تقریب به ذهن فرمودند اگر برای عزیزان ما عارضه‌ای ایجاد شود که اطبا بگوید بالای فلان قله درختی وجود دارد که درمان آن است چه می‌کنیم؟

وی با بیان اینکه برخی موانع طبیعی مانند تنبلی و سستی و ضعف اراده و ...  مانع مقاومت است، افزود: گاهی اوقات سختی کار خودش مانع می‌شود؛ ایشان فرمودند که برای رسیدن به این درخت باید از موانع انسانی و طبیعی و گاهی حیوانی هم عبور کنید تا به آن دارو دسترسی پیدا کنید. مقاومت یعنی اگر هدفی متعالی باشد با این موانع دور نزنیم و برنگردیم.

مسئول دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری در قم با بیان اینکه حضرت آقا صبر فعال را مدنظر قرار می‌دهند و بر آن تاکید دارند، اظهار کرد: همان واژه‌ای که با عنوان استقامت هم از آن یاد می‌کنند در این صورت تعبیر مقاومت صرفا به جنبه نظامی منحصر نیست و فراتر خواهد رفت و مثلا به بحث اقتصاد مقاومتی هم تسری دارد. اگر در مسیر سیاست خارجی نوعی هدف‌گذاری داشته باشیم مثلا اینکه راه اصلی شرق از کشور ما بگذرد باید در برابر موانع آن جا نزنیم و اگر تحریم علمی شدیم کاری همچون کار شهید شهریاری را انجام دهیم که انرژی هسته‌ای 20 درصد را تولید کرد.

وی افزود: گاهی ممکن است یک هدفی اشتباه طراحی شده باشد در این صورت می‌توان آن را تغییر داد ولی گاهی هدف برای ما کاملاً روشن و قطعی است در این صورت در برابر تهاجم نباید کوتاه بیاییم؛ در جایی تهاجم می‌کنیم تا موانع را برداریم مانند چیزی که مقام معظم رهبری در جنگ 33 روزه و در جنگ اوکراین این تحلیل را در برابر جنگ پیش‌دستانه اسرائیل و ناتو داشتند. در سال 1400 در قضیه جهاد تبیین فرمودند که ما باید از حالت دفاعی در جنگ ترکیبی بیرون برویم.

مسئول دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری در قم با بیان اینکه ایشان بهترین دفاع را حمله می‌دانند، تصریح کرد: با این بیان می‌توان نسبت مقاومت را با سازش و تهاجم تعریف کرد. یکی از مقدمات مقاومت این است که گریزی از تعارض تا ابد وجود ندارد یعنی اگر یک جبهه حق است در طول تاریخ عمر بشر در برابر آن جبهه باطل وجود دارد.

اسلام اصالت را به جنگ نمی‌دهد

صلح میرزایی با بیان اینکه اسلام، اصالت را به هجوم و جهاد نظامی نداده است، گفت: به محض اینکه اولین نشانه‌ها برای صلح پیش آمد، آمادگی برای صلح وجود دارد و بنای اسلام بر این است که با کمترین میزان خون‌ریزی پیروزی به دست آید و اگر سخن از تهاجم است، رافع منعی است که برای مستضعفین وجود دارد و اگر حتی یک موضوعی با یک نامه حل شود قابل پذیرش است.

صلح میرزایی با اشاره به روایتی در باب جهاد، افزود: در این روایت بیان شده است که همه عالم برای خدا و حق مؤمنان است و هر کجا تسلط غیرالهی وجود دارد اگر آزادسازی رخ دهد جنبه دفاعی دارد و حضرت فرموده‌اند فیء که به معنای بازگشت است در واقع تبیین این تعبیر است. در اسلام تأکید شده است اگر کفار نسبت به مسلمانان دشمنی نکنند و رابطه خوبی داشته باشند منعی برای داشتن رابطه صلح‌آمیز با آنان وجود ندارد بلکه بر نیکی به آنان هم سفارش فرموده است.

مسئول دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری در قم، اضافه کرد: در جنگ آمریکا در سقوط صدام، کشورهایی مانند ژاپن و استرالیا حضور داشتند آن هم با این توجیه که منافع آنان ولو در کمترین حد به خطر افتاده است و این مسائل در عرصه بین‌المللی کاملا رواج دارد ولی برخی در برابر حضور ایران در دفاع از جبهه مقاومت سرزنش و انتقاد داشتند.

صلح‌میرزایی با اشاره به جنگ سوریه، گفت: ما جلسه‌ای با یکی از نزدیکان مقام معظم رهبری داشتیم و برخی خطاب به ایشان گفتند چه کسی جواب این خون‌ها را خواهد داد؛ مستحضرید که تا مدت‌ها شهدای مدافع حرم معرفی هم نشدند و مظلومانه دفن می‌شدند ولی مقام معظم رهبری از همان اوایل به دیدار خانواده این شهدا رفتند. در این جلسه برای آقا نقل شد که چه کسی جواب یتیمان و خون شهدا را خواهد داد و ایشان فرمودند من با حجت شرعی آن را بر عهده می‌گیرم.

مقاومت و روشنگری در کنار یکدیگر مؤثر است

استاد حوزه علمیه گفت: اگر سیره عملی حضرت آقا را ملاحظه کنیم، ایشان در کتاب خون دلی که لعل شد در صفحه 57 فرمودند از ابتدای نهضت دو خط مقاومت و روشنگری و تبیین در کنار هم بود و فرمودند در سال‌های 45 و 46 که فشار شاه زیاد شد، خیلی از یاران امام میدان مقاومت را رها کردند و فقط روشنگری می‌کردند ولی آقا تأکید دارند که بنده از معدود کسانی بودم که دو خط مقاومت و روشنگری را بهم آمیختم. در صفحه 59 هم فرمودند که روشنگری بدون مقاومت خشک و بی‌روح است و مقاومت بدون روشنگری هم به ارتجاع خواهد انجامید.

وی افزود: امروز هم ایشان بر جهاد تبیین و مقاومت تأکید زیادی دارند و البته کارهای خوبی هم در این عرصه از سوی جبهه انقلابی صورت گرفته است و محتواهای زیادی تولید و توزیع شد و حتی در قالب انیمیشن و کارهای هنری به این کار پرداخته شد. در سیره عملی امامین انقلاب، مقاومت و ایمان و امید همواره موج می‌زند و این‌ها نشان می‌دهد که اندیشه مقاومت جوابگوست.

صلح میرزایی تأکید کرد: در اندیشه مقام معظم رهبری خداوند به مؤمنین وعده داده است که هر جا مقاومت داشته باشند پیروز خواهند شد؛ البته نه اینکه در هر جنگی پیروزی وجود دارد ولی مقاومت توأم با پیروزی است و این وعده الهی است؛ نمونه این وعده هم در داستان مادر موسی(ع) وجود دارد و خدا وعده داد او نبی خواهد شد و ما او را به تو باز می‌گردانیم. 

مقاومت دفاع فعال است

همچنین علیرضا استادیان، استاد حوزه و دانشگاه، گفت: یکی از مسائل مهم این است که اگر بخواهیم اندیشه مقاومت و مکتب دفاعی فعال را از منظر رهبری بررسی کنیم، باید پیش‌دستانه مانع را برداریم چون ممکن است باعث فتنه‌انگیزی شود لذا آن را قبل از اینکه به مرحله فتنه برسد خنثی می‌کنیم.

وی با بیان اینکه در زبان فلاسفه بزرگ مانند ارسطو و اولین بار در دنیای اسلام، فارابی علوم را به دو بخش نظری و عملی تقسیم کردند و رگه‌هایی از آن هم در روایات وجود دارد، اظهار کرد: امام خمینی(ره) هم در تکمیل بحث عقل نظری و عملی فرمودند که عقل نظری از عملی جدا نیست و دریافت‌های نظری باید وارد عقل شود و انسان با عمل، خود را از همه حجب بیرون بیاورد و عبور کند.

استادیان اظهار کرد: ایشان مثال زدند که ممکن است کسی توحید را بداند ولی مؤمن نباشد و مؤمن کسی است که مباحث نظری را به عملی تبدیل کند؛ اگر در مکتب دفاعی مقام معظم رهبری جای غور وجود دارد هم در تبیین نظر و نظریه‌پردازی گزاره‌های متعددی داریم و هم در بحث عملی؛ مثلاً در تبیین مقام شهید از منظر آیات و روایات کدام یک از اندیشمندان جهان اسلام در این سال‌ها مانند ایشان فعال بودند؟؛ در ارج‌گذاری و تکریم خانواده‌های شهدا و مفهوم‌سازی به عنوان دفاع پیش‌دستانه، ارج‌گذاری به نیروهای نظامی و انتظامی و ارتشی تأکیدات فراوانی داشتند.

وی افزود: در حوزه عمل هم نکته‌ای که وجود دارد، این است که رهبری مرجع تقلیدی هستند که تفکرات ایشان به شدت انضمامی است یعنی ما با فقیهی روبرو نیستیم که نتوانسته است اندیشه‌هایش را در به منصه ظهور اجتماعی برساند بلکه فقیهی است که رهبر نظام اسلامی است و در سیره و رفتار ایشان می‌شود نمود و بروز اندیشه مقاومت را ببینیم.

استادیان با بیان اینکه ما علاوه بر بیانات و آثار مقام معظم رهبری، سیره عملی ایشان را هم در تبیین مقاومت کارا و لازم می‌دانیم، ادامه داد: مثلاً در موقعیت و شرایطی که همه جهان خواستار این هستند که حکومت سوریه سقوط کند و در داخل کشور هم برخی از تصمیم‌گیران قائل به این مسئله هستند ایشان ایستادند و حتی در مقابل برخی افرادی که تحلیل دینی ارائه می‌دادند و می‌گفتند براساس روایات آخرالزمانی این حکومت شکست خواهد خورد؛ جنگ نظامی و فشارهای رسانه‌ای و تحلیل‌های سیاسی مانع مقاومت مقام معظم رهبری نشد. ایشان معتقد بودند که این جنگ مانند احزاب است و اگر سوریه از دست برود، شیعیان لبنان هم شکست خواهند خورد.

اندیشه مقاومت جهانی است

وی افزود: وقتی انسان هدف را تشخیص داد مقاومت می‌کند و از سرزنش دیگران هراسی ندارد و از دشمن هم نمی‌ترسد؛ امروز نه تنها ما در سوریه بینی استکبار را به خاک کشاندیم، بلکه نشان دادیم هویتی به نام مقاومت داریم که ایرانی و لبنانی و شیعه و سنی ندارد لذا می‌بینیم از سیستان و بلوچستان و از اهل سنت هم شهید مدافع حرم داشتیم.

این استاد حوزه و دانشگاه اضافه کرد: در همین پدیده قرآن‌سوزی برخی افراد حجاب شرعی ندارند و یا به اسلام معتقد نیستند ولی از این کار ابراز تنفر دارند و این نشان‌دهنده کارکرد اندیشه مقاومت است؛ نهضت‌های آزادی‌بخش امروز در آفریقا علیه استکبار و استعمار فرانسه سر بلند کرده و ایستاده‌اند؛ برخی از اینها شاید ایران را هم نشناسند ولی این اندیشه و دفاع فعال خود را نشان داده است و این حرکت چون مبتنی بر ندای فطرت است با کمترین تبلیغات رسانه‌ای هم اثر خواهد کرد.