حوزه در هوش مصنوعی پیشگام است

به گزارش ایکنا به نقل از روابط عمومی معاونت پژوهش حوزه علمیه، نشست هم‌اندیشی پژوهشگران برتر حوزه علمیه با محوریت دغدغه‌های مقام معظم رهبری درباره تبلیغ با موضوع «ایده‌های نوآورانه در خصوص کاربست پژوهش در تبلیغ» با حضور مدیر حوزه‌های علمیه برگزار شد.

آیت‌الله علیرضا اعرافی هدف از این نشست را بارش فکری درباره تحقیق با رویکرد تبیین و تبلیغ و عرصه امتداد پژوهش در حوزه روشنگری و تبلیغ برشمرد و افزود: دانش و اندیشه و بینش و نشر و اشاعه و تبیین و تربیت، وظیفه اصلی حوزه است و قوام حوزه به توسعه عرصه‌های علوم اسلامی و روشنگری و تبیین و تربیت و اشاعه اندیشه الهی در جامعه است.

مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: اگر این دو عنصر مهم را در ذات و هویت حوزه ببینیم، طبیعی است که تولید علم و تحقیق و پژوهش و گسترش حوزه‌های دانشی علوم الهی و اسلامی، معطوف به روشنگری این اندیشه است. تولید اسناد کلان و راهبردی که راهبر حوزه در کوتاه، میان و بلندمدت است، از مهمترین فعالیت‌های حوزه در سال‌های اخیر بوده است. در چند سال اخیر اسناد کلان و راهبردی حوزه را با حضور اندیشمندان حوزه ترسیم و بر همین اساس اولین پنج ساله تدوین و ده‌ها طرح مهم و کلیدی در این بستر طراحی و تدوین شد و این مجموعه طرح های پژوهشی، تبلیغی، تهذیبی و خدماتی در حال اجرا است.

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه گفت: در مقام اقدام و عمل نیز به رغم همه کاستی‌ها و مشکلات از منظومه بیش از صد طرح بزرگ و کلیدی، حداقل 50 طرح کلید خورده است. در میان این منظومه طرح‌های کلیدی و کلان، مجموعه‌ای از طرح‌ها به شکل مستقیم با تبلیغ مرتبط است. مشخصا می‌توان به طرح‌هایی چون ۳۰ گرایش و مقطع تبلیغی در درختواره آموزشی حوزه ترسیم کرده‌ایم اشاره کرد. افزون بر آن در درختواره مهارت‌های حوزه تعداد زیادی از مهارت‌های تبلیغی پیش‌بینی شده که برخی از آنها به سمت تبلیغ رفته است.

وی افزود: ایجاد مجتمع تبلیغی و توسعه طرح‌های تبلیغی در قم و استان‌ها از دیگر فعالیت‌های این حوزه بوده است. همچنین 20 طرح در معاونت تبلیغ ایجاد شده که در هشت طرح آن تحول عمیق رخ داده است. از جمله آنها می‌توان به طرح امین، که با حضور چند هزار نفر در حال اجراست، اشاره کرد. در طرح امین یک عنوان از 30 عنوان در برنامه مشترک آموزش و پرورش در حال اجراست. در منظومه طراحی‌های حوزه، مقوله تبلیغ به شکل خاص و عام مورد توجه بوده و در حد مناسبی نیز در حوزه عملیاتی شاهد برنامه‌های مناسبی بوده‌ایم.

آیت‌الله اعرافی اظهار کرد: علی‌رغم این مسائل در زمینه تبلیغ به معنای عام و جامع و عمیق آن با کاستی‌ زیادی مواجه هستیم. به همین دلیل مقام معظم رهبری در سخنرانی اخیر خود روی اصل تبلیغ تأکید کردند. پس از فرمایش مهم رهبر معظم انقلاب، مدیریت حوزه بر سه اصل ذیل این فرمایش تمرکز کرد. اولین نکته اینکه حوزه باید خود را مخاطب بداند. دوم اینکه کارهای جاری را پای این کارها ننویسیم و به سراغ همه اضلاع تبلیغ در حوزه برویم و در امتداد آنها به یک طرح کوتاه و میان مدت برسیم که ممکن است مبدأ اقدامات اساسی‌تر باشد.

وی گفت: در دو ماه اخیر فعالیت‌های گسترده‌ای در معاونت‌ها انجام شده است که از جمله آن‌ها می‌توان به برگزاری سلسله نشست‌هایی اشاره کرد؛ در این نشست‌ها به دنبال دریافت نظرات و ایده‌ها بوده‌ایم که مجموعه مطالعاتی انجام شده که منجر به فعالیت‌ها و برنامه‌های کوتاه و میان‌مدت می‌شود. تبلیغ از یک منظر عام به دو معنی تفسیر می‌شود. نخست تفسیر خاص است که در حوزه معاونت تبلیغ و نهادهای تبلیغی قرار می‌گیرد. تبلیغ در معنای عام بسیار گسترده و وسیع است و به نحوی بر حوزه آموزش و پژوهش و تربیت و تهذیب و نهادهای عمومی حوزوی سایه می‌افکند. در همین راستا تأکید شده است که رویکرد تبلیغ باید در درون نظام آموزشی و پژوهشی و خرده نظامات اجرا شود. در این بین فعالان این بخش تلاش می‌کنند که همه اضلاع حوزه، نگاهی تبلیغی و تبیینی و روشنگری برای حل مشکلات فرهنگی و اخلاقی و سیاسی و اجتماعی جامعه داشته باشد.

مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: تبلیغ سنتی و نوین، تبلیغ داخل و خارج کشور و سایر گونه‌های تبلیغی باید با رویکرد تهیه یک طرح کلان در معرض کار قرار گیرند. به رغم پیشرفت‌هایی که در عرصه تبلیغ صورت گرفته با کاستی‌های جدی مواجه است که یکی از این کاستی‌ها فقدان راهبری واحد است. می‌توانستیم در بسیاری از طرح‌ها ورود نکنیم و در برخی اوقات نیز حداقلی ورود کنیم، زیرا نهادهای مختلفی در این عرصه فعال هستند. علی‌رغم اقدامات صورت گرفته کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد.

وی گفت: باید کاری کنیم که پیکره حوزه اعم از تحقیقات و تبلیغ و… ناظر به نیازها باشد. نکته مهم آن است که در حوزه تحقیق و پژوهش ضمن اینکه مطالعات پایه و بنیادین و تحقیقات سنتی و جدید در همه ابعاد اسلامی و الهی ضرورت دارد، در عین حال کاروان تبلیغ باید گره‌گشای مشکلات جامعه باشد. البته منظور از گره‌گشایی، تبلیغ در لایه رویین نیست، بلکه در همه سطوح است. نکته این است که باید تحقیقات و پژوهش‌های ما به شکلی باشد که از انفعال محض بیرون بیاید. یعنی پیشاپیش مشکلات و معضلات را حل کند. این امر مهم مقام معظم رهبری و مراجع معظم تقلید است.

استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه پرداختن به تبیین و روشنگری و گره‌گشایی از عقده‌های فکری و معرفتی و گره‌های فرهنگی و محتوایی باید با قوت و عمق همراه باشد و با توجه به نیازها عمق و عرضه آن افزایش یابد، گفت: در خصوص برخی از برنامه علمی که به نحوی روی عرصه تبلیغ جامعه اثرگذار است، باید موادی را مورد نظر قرار دهیم. فقه معاصر و فلسفه‌های مضاف در حوزه به شکل جدی پیگیری می‌شود. اهتمام به فقه معاصر مختص به ساختار ما نیست. ولی یکسری حوزه‌ها را در متن حوزه و در 20 طرح پشتیبانی می‌کنیم. در عرصه تبلیغ نیز مبلغان سنتی را به شکل هدفمند مورد حمایت قرار دهیم. مثلا محققی که تدریس نمی‌کند، ولی تولید علمی دارد باید حمایت شود. البته در برخی از طرح‌های هدفمندی اساتید و طلاب، شاخص‌‌های پژوهشی را از پنج به 25 امتیاز ارتقا داده‌ایم.

آیت‌الله اعرافی اظهار کرد: گفتمان علمی و جمع‌آوری سه هزار اثر برتر در قلمروهای جدید کار بسیار مهمی بوده است که حوزه دنبال کرده است. یکی از بخش‌های کنشگری حوزه در قلمرو اسناد کشوری آن بود که این ارتباط بین اسناد با خود را ندارد. حدود ۲۵۰ استاد در این طرح مشارکت علمی داشتند که خروجی آن جلسات روی سند اصلی مؤثر بود. هوش مصنوعی از مسائل بسیار مهم است که به شکل قاعده‌مندتری در حوزه دنبال می شود. امروزه قریب به ۱۰۰ دانشجو و استاد هوش مصنوعی در یک فرایند هوش مصنوعی و فرایند اجتهاد در حال کار هستند. این مسئله نشان‌دهنده پیشگامی حوزه است که امیدواریم از این ابزار در توسعه فعالیت‌ها و مطالعات اسلامی به کار گرفته شود.