دفاع معقول و منطقی ایران؛ برخاسته از آموزه‌های قرآنی

عباس تقویان، عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع)، در گفت‌وگو با ایکنا درباره جایگاه دفاع از وطن در آموزه‌های دینی بیان کرد: اگر یک نظر سطحی و گذرا به آموزه‌های قرآنی داشته باشیم، متوجه می‌شویم که دفاع از منظر معارف دینی اسلامی پدیده و واقعیت قابل انکاری است.

 

وی ادامه داد: یکی از آیات راهبردی قرآن که تکلیف مسلمانان را در برابر هجمه دشمنان مشخص می‌کند آیه شریفه «وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّة» است. متدبرین در قرآن استحضار دارند که مسئله «اعِداد» ارتباط مستقیمی با موضوع دفاع دارد. اسلام هیچگاه به‌صورت ماهوی و ذاتی هجمه‌کننده و حمله‌کننده نبوده و همواره در طول تاریخ حرکت مسلمانان جهادی، مقابله‌ای و دفاعی بوده است؛ لذا دکترین قرآن کریم نیز اعداد دفاعی است.

 

تقویان افزود: خداوند متعال دستور می‌دهد که «وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّة» یعنی در حد توان و استطاعت خود برای آمادگی در برابر هجمه احتمالی دشمنان آماده شوید. مسئله «مسْتَطَعْتُمْ» موضوع بسیار مهمی است و آمادگی احتمالی در برابر دشمن هیچ محدودیتی ندارد. قرآن کریم وقتی می‌فرماید «وَ مِنْ رِباطِ الْخَیْلِ» امروز مصادیق بی‌شماری پیدا کرده که در برابر امکانات و تجهیزات جنگی نامحدود دشمن ما نیز باید آمادگی نامحدود جهادی و دفاعی در برابر آنها داشته باشیم. سایر آموزه‌های قرآنی می‌فرماید اگر دشمن اقدام عقوبتی و مقاتله‌ای علیه شما انجام داد، شما نیز حق دفاع دارید: «وَإِنْ عَاقَبْتُمْ فَعَاقِبُوا»؛ این موارد نشان‌دهنده آن است که ما به‌لحاظ منبع اصیل فکری خودمان موظف به دفاع معقول و منطقی هستیم.

 

 

تقویان با بیان اینکه در آموزه‌های روایی نیز به این موضوع اشاره شده است گفت: اگر به سیره اهل‌بیت(ع) بنگریم، در زمان امیرالمؤمنین(ع)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع)، همگی مبنی‌بر این بوده است که در برابر هجمه داخلی و خارجی باید دفاع کرد. در برابر هجمه‌های خارجی مسائل مختلفی وجود دارد که همواره پیامبر(ص) و مسلمانان آن را رصد می‌کردند که اگر در برابر حمله احتمالی قرار گرفتند، آرایش نظامی به خود بگیرند و در دفاع هیچ تأمل، تردید و درنگی نمی‌کردند و در برابر هجمه‌های داخلی نیز همینگونه است.  

 

وی ادامه داد: در زمان امیرالمؤمنین(ع) و ائمه دیگر می‌بینیم که مسلمانان همیشه آمادگی خود را حفظ می‌کردند؛ اگرچه متأسفانه در برخی از برهه‌ها همکاری زیادی در برابر برخی حملات نمی‌شده است و برخی اهمال می‌کردند؛ مثلا تلاش امیرالمؤمنین(ع) در برابر حملاتی که شامی‌ها و سپاهیان معاویه می‌کردند برای اینکه کوفیان را وادار به مقابله کنند با اهمال و کوتاهی کوفیان روبه‌رو می‌شد. در آن عصر حجت زمان و امام معصوم به‌عنوان رهبر مجاهد فی‌سبیل‌الله همه امکانات را در خدمت می‌گرفتند و در سیره زندگی ائمه(ع) می‌بینیم که آمادگی و استعداد مقابله کاملاً وجود داشته است.

 

وی با اشاره به حدیث «حب الوطن من الایمان» بیان کرد: این حدیث یکی از احادیث معروف است که بسیار عمیق و پرمعناست و باید توجه کرد که مراد از وطن در واقع جهان‌شمولی دینی و اسلامی و نیز مرزبندی‌های روزگار ما اعتباری است و توسعه و وطن‌گرایی دینی و جهان‌شمولی ما تأثیری ندارد.  

 

 

عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: روایات بسیاری داریم که اگر فریاد مسلمانی که مورد ظلم واقع شده است بلند شد، همه مسلمانان در هر نقطه‌ای، در هر زمان و هر مکانی موظف به یاری هستند. «مَنْ سَمِعَ رَجُلًا یُنَادِی یَا لَلْمُسْلِمِینَ فَلَمْ یُجِبْهُ فَلَیْسَ بِمُسْلِم» یعنی اگر فریاد مسلمانی به کمک خواهی بلند شد و سایر مسلمانان کمک نکردند، طبیعتاً ایمان و اسلام از آنها خارج شده است؛ حتی در برخی از روایات اصلاً قید مسلمان هم ندارد، یعنی اگر انسانی فریاد مظلومیت بلند کرد از حیث انسان بودن او باید کمک کرد و اگر کسی کمک نکند از این دایره انسانی و اسلامی خارج شده است.

 

وی تصریح کرد: در این روزگار موظف هستیم تا همه امکانات خود را برای دفاع از جهان اسلام و مظلومین سایر کشور‌ها بسیج کنیم و در حد توان خود به آنها کمک کنیم. مسئله دفاع صرفاً درون‌مرزی نیست؛ ما آموزه‌های فراوانی داریم که دفاع را به‌طور مطلق و به‌عنوان یک وظیفه دینی و اسلامی نسبت به همه محدوده وطن وسیع جهانی اسلامی معرفی می‌کند و قید و محدودیتی وجود ندارد. باید در حد توانمان در این حوزه کار کنیم و براساس منافع بلندمدت خود تصمیم‌گیری کنیم؛ در اینجا از باب اینکه دفع افسد به فاسد و تبدیل اهم به مهم از سیاست‌هایی است که باید از سوی رهبران الهی در سطح تصمیم‌گیری‌های کلان سیاسی اتخاذ شود.  

 

وی با اشاره به عملیات «وعده صادق» اظهار کرد: موضع‌گیری‌های اخیر جمهوری اسلامی ایران به مواضع خصمانه دشمن به‌ لحاظ تئوریک و عملی و حقیقی در عالم خارج عینی و به لحاظ مجازی برخاسته از آموزه‌های عمیق و اصیل قرآنی، روایی، معارفی و سیره‌ای است و در حقیقت پاسخگویی عملی اخیر به رژیم اشغالگر صهیونیستی از موضع دفاعی بوده است.  

 

تقویان گفت: حمله رژیم اشغالگر صهیونیستی به سفارت ایران بنا به فرمایش مقام معظم رهبری حمله به خاک ایران تلقی می‌شود و به‌ لحاظ عرف بین‌الملل و جاری امروز سیاست جهانی هم این مطلب صادق است که حمله به سفارتخانه و متعلقین سفارتخانه حمله به خاک آن کشور محسوب می‌شود. ایران در دفاع از خود این حمله را انجام داده و این حرکت معقول و براساس عرف جاری بین‌المللی بوده است و با حمایت اکثری کشور‌های جهانی هم روبه‌رو خواهد شد و دشمن تا دندان مسلح هم هیچ حقی برای پاسخگویی نخواهد داشت.