حد و مرز توکل در کلام امام رضا(ع)

حجت‌الاسلام مجتبی شعشعی، مسئول دفتر نمایندگی ولی‌فقیه در جمعیت هلال‌احمر استان یزد در گفت‌وگو با ایکنا از یزد، با اشاره به 3 درخواست روزه‌دار در روز دهم ماه مبارک رمضان، اظهار کرد: در فراز اول دعای روز دهم رمضان المبارک آمده: «اللهمّ اجْعلنی فیهِ من المُتوکّلین علیکَ، ای خدا مرا در این روز از آنان که بر تو توکل کنند، قرار ده» چقدر خوب است که انسان توکل داشته باشد و اهل توکل باشد.

وی با اشاره به معنای توکل گفت: توکل یعنی انسان یقین کند به اینکه سود و زیان و بخشش و حرمان به دست مردم نیست و باید از آن‌ها ناامید بود و اگر بنده‌ای به این مرتبه از معرفت برسد که جز برای خدا کاری انجام ندهد و جز او به کسی امیدوار نباشد توکل محقق می‌شود.

شعشعی با اشاره به آیات و روایات در زمینه توکل افزود: خداوند در آیه 154 سوره آل عمران قرآن کریم می‌فرماید: «إِنَّ الأَمْرَ كُلَّهُ لِلَّهِ؛ به درستی که تمام امور به فرمان خداوند است» ‌و در آیه 59 سوره انعام نیز فرموده است: «وَعِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَیْبِ لَا یَعْلَمُهَا إِلَّا هُوَ، و کلید خزائن غیب نزد خداوند است (که) کسی جز خدا بر آن آگاه نمی‌باشد»‌، همچنین در آیه 117 سوره بقره آمده: «وَإِذَا قَضَى أَمْراً فَإِنَّمَا یَقُولُ لَهُ كُن فَیَكُونُ، هنگامی که (خداوند) اراده امری را کند به محض آنکه بگوید موجود باش، پس موجود خواهد شد».

وی ادامه داد: شخصی به نام حسن بن جهم می‌گوید: خدمت امام هشتم (ع) رسیدم و عرض کردم: جانم به فدایت، حد و مرز توکل چیست؟ امام فرمود: «فقال لی اَن لاتَخافَ مَع الله اَحَداً، توکل آن است که با اتکای به خدا از هیچ کس نترسی».

مسئول دفتر نمایندگی ولی‌فقیه در جمعیت هلال‌احمر استان یزد گفت: در ادامه این دعا آمده است: «واجْعلنی فیهِ من الفائِزینَ لَدَیْکَ، خدایا من را از رستگاران قرار بده؛ نه از اهل شقاوت» فائز به معنای سعادتمند است که به کسی گویند که خداوند او را به واسطه عمل به دستوراتش به رحمتش وارد کرده و از عذابش دور ساخته است.

وی ادامه داد: در فراز دیگری می‌خوانیم: «واجْعلنی فیهِ من المُقَرّبینَ الیکَ، خدایا من را از مقربین درگاهت قرار بده» نباید به نحوی زندگی کنیم که خدا ما را از درگاه ربوبی خود دور کند پس باید به گونه‌ای زندگی کرده و اعمال را انجام دهیم که روی نگاه کردن به درگاه الهی را داشته باشیم، در روایتی از امام حسن مجتبی خطاب به جناده آمده، حضرت فرمود: «اعمَلْ لِدُنْيَاكَ‏كَأَنَّكَ‏ تَعِيشُ‏ أَبَداً وَ اعْمَلْ لِآخِرَتِكَ كَأَنَّكَ تَمُوتُ غَداً، برای دنیا چنان کار کن که گویا تا ابد زنده هستی و برای آخرت به‌گونه‌ای تلاش کن که گویی فردا خواهی مُرد.» لذا آنچه باعث می‌شود به درگاه خدا نزدیک شویم و مقرب درگاه الهی محسوب شویم چیزی جزء تقوای الهی نیست. 

شعشعی بیان کرد: در پایان فراز این دعا آمده است: «بإحْسانِکَ یاغایَةَ الطّالِبین، به حق احسانت خواسته‌های من را اجابت کن؛ ای کسی که غایت طالبین تویی».