لزوم توجه رایزنان به پیوندهای عمیق فرهنگی ایران و کشورهای منطقه

به گزارش ایکنا، غلامعلی حداد عادل، رئیس بنیاد سعدی، در چهارمین روز نخستین اجلاس منطقه‌ای رایزنان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کشورهای همسایه با اشاره به پیوندهای عمیق فرهنگی ایران و کشورهای منطقه خواهان توجه ویژه رایزنان فرهنگی ایران در کشورهای همسایه به این حقیقت تاریخ شد.

وی افزود: ما از نظر سیاسی یک ایران رسمی و سیاسی داریم با مرزهای جغرافیایی فعلی معین و یک ایران فرهنگی داریم که فراتر از این مرزها است و قلمرو فرهنگی ایران محسوب می‌شود که جایگاه و پیوندهای فرهنگی ایران در این قلمرو محسوس است و از قدیم این‌گونه بوده است.

حداد عادل با تأکید بر اینکه واجب‌ترین رسالت رایزنان فرهنگی ایران در کشورهای همسایه، این است که به عمق جایگاه و ارتباط فرهنگی با کشورهای این حوزه در طول تاریخ آگاهی داشته باشند، گفت: برای مثال رایزن فرهنگی ایران در ترکیه حتماً باید به جایگاه زبان فارسی پیش از دوره عثمانی و در دوران سلجوقیان آگاهی داشته باشد، مولانا در قونیه در یک محیط آشنا با زبان فارسی زندگی می‌کرده است. کتاب مکتوبات او حاوی نزدیک 140 نامه‌ای است که او به مقامات می‌نوشته است و به زبان‌های عربی و فرانسه نیز ترجمه شده است، در نامه‌هایی که مولانا به علاءالدین کیقباد سلجوقی و یا معین‌الدین پروانه نوشته همه به زبان فارسی بوده است و پروانه خود ادیب بوده است. از سویی فارسی در دوران عثمانی نیز جایگاه برجسته‌ای داشته است. این امر نشان از جایگاه زبان فارسی در آسیای صغیر و منطقه آناتولی است.

وی با اشاره به کتاب «عقود حیاتی» از آیت‌الله کاشف الغطاء و تصریح به این نکته که از میان 21 مرجع استاد این مجتهد بزرگ، 19 نفر ایرانی بوده اند، گفت: ازاین‌رو در عراق نیز زبان فارسی جایگاه ویژه‌ای داشته است و این جایگاه به دلیل حضور دیرپای مراجع و طلاب ایرانی در حوزه علمیه نجف بوده است، وی همچنین جایگاه زبان فارسی در ترکمنستان، آذربایجان و ارمنستان را برجسته و ویژه توصیف کرد.

به گفته رئیس بنیاد سعدی، یک قرینه و علامت برای ردیابی ایران فرهنگی توجه به اسامی اماکن و شهرهای کشورهای اطراف است. برای مثال پایتخت قزاقستان، آستانه نامی فارسی دارد و همچنین پایتخت پاکستان، اسلام‌آباد نیز دارای نام فارسی است. زبان فارسی‌زبان از نظر تاریخی زبان دوم جهان اسلام است و نگاهی به آثار اسلامی در زمینه علوم دینی این حقیقت را نشان می‌دهد. حداد عادل تصریح کرد: می‌توان گفت: اسلام سوار بر اسب عربی به ایران رسید و از اینجا بر اسب فارسی نشست و به شرق جهان اسلام از جمله چین، آسیای میانه و هند رفت، چنانچه اصطلاحات نماز در بین مسلمانان چین تا امروز نیز فارسی است.

حداد عادل به رایزنان فرهنگی در کشورهای همسایه توصیه کرد که اهتمام بیشتری نسبت به زبان فارسی داشته باشند و ادامه داد: باید توجه داشته باشید که ما وارث یک میراث کهن هستیم. حالا که ایران پس از سال‌ها، با وقوع انقلاب اسلامی، قوت گرفته است می‌توانیم تأثیر فرهنگی را متناسب با ایران امروز احیا کنیم به عنوان مثال در عراق، اقبالی که به زبان فارسی هست در چهل سال پیش نبوده است و این اقبال، به دلیل تحولی است که در ایران به وجود آمده است.

وی همچنین اظهار کرد: با انقلاب اسلامی انگیزه‌ها و موجبات تازه‌ای برای گسترش فرهنگی یافته‌ایم. ایران حرف تازه‌ای برای گفتن پیدا کرده است. ما دنبال قدرت‌طلبی نیستیم بلکه به دنبال اشاعه منطقی هستیم که به انقلاب اسلامی وجاهت انسانی بخشیده است و فرهنگ ایرانی اسلامی می‌تواند مجدداً در عرصه بین‌الملل حضور پیدا کند.

رئیس بنیاد سعدی به شمار پرتعداد دانشجویان جامعه المصطفی(ص) در کشور اشاره کرد و گفت: این افراد همراه با خانواده به ایران آمده‌اند و زبان فارسی را آموخته‌اند و با فرهنگ ایران هم آشنا شده‌اند. سپس به کشورهای خود برگشته‌اند و زبان و فرهنگ ایرانی را در آنجا رواج داده‌اند.

وی این امر را ظرفیتی ویژه برای گسترش زبان و فرهنگ ایران توصیف و تأکید کرد: اگر می‌خواستیم با آموزش به این دستاوردها برسیم، راهی دراز در پیش داشتیم.

حداد عادل با بیان اینکه در آستانه جهش فرهنگی و تجدید حیات فرهنگی براساس اسلام و انقلاب اسلامی هستیم، افزود: در ایران زبان انقلاب اسلامی است.

وی اشاره‌ای هم به فعالیت‌های بنیاد سعدی کرد و توضیح داد: این بنیاد از دل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی پدید آمده است. من قدیمی‌ترین عضو سازمان هستم و خود را جزو این خانواده می‌دانم. برخلاف برخی سوءتفاهم‌ها اصولا بنیاد سعدی برای این به وجود نیامد که سازمان فرهنگ تضعیف شود بلکه برای تقویت سازمان به وجود آمد. موضوع آموزش زبان فارسی به خارجی‌ها یک موضوع فنی و تخصصی و ظریف و پیچیده بود که انصافاً نیاز به یک سازمان داشت و آموزش فارسی به خارجی‌ها نیازمند سازمان حرفه‌ای بود و سازمان فرهنگ این ظرفیت را نداشت، اما امروز دستاوردهای بنیاد سعدی در اختیار سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی است. کار ما علمی کردن آموزش زبان به خارجی‌ها است این امر متفاوت با آموزش در جامعه است و در این زمینه یک رشته دانشگاهی تأسیس شده که اصطلاحاً آزفا (آموزش زبان فارسی) و در بنیاد سعدی نیز ما سعی داریم که از تحصیل‌کردگان این رشته استفاده کنیم.

نخستین اجلاس منطقه‌ای رایزنان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کشورهای همسایه، از 15 تا 20 مهرماه 1402، به همت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به عنوان قرارگاه اقتدار فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در حال برگزاری است.