به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) مجلس شورای اسلامی چندی پیش کلیات طرح استانی شدن انتخابات مجلس را تصویب کرد که موجب بحثهای فراوانی در میان کارشناسان و فعالان سیاسی در موافقت یا مخالفت با این طرح گردید.
سازگاری بیشتر طرح استانی شدن انتخابات با آموزههای دینی
ناصر ایمانی، کارشناس مسائل سیاسی، در گفتوگو با ایکنا درباره نسبت طرح استانی شدن انتخابات مجلس با عدالت سیاسی گفت: ابتدا در کلیت مسئله اعتقاد من این است بحث استانی شدن انتخابات به نفع شرایط سیاسی کشور است و اتفاقا با مبانی دینی ما هم سازگارتر است.
وی افزود: البته قبل از تشریح این مسئله باید گفت هر طرحی ممکن است هم دارای نقاط منفی و هم نقاط مثبت باشد و انتقاداتی که برخی به این طرح وارد میکنند بعضا درست است اما باید این طرح را در قالب یک کل و مجموع شرایط مشاهد کرد تا منافع آن برای کشور دیده شود.
طرح استانی شدن انتخابات بهکارگیری افراد نخبهتر را ممکن میسازد
این کارشناس مسائل سیاسی اظهار کرد: به لحاظ عدالت سیاسی این طرح به مشارکت مردم آسیبی نمیزند، به خاطر اینکه مردم هر حوزه انتخابیه برای انتخاب نماینده شهر خود در پای صندوقهای رای حضور مییابند که اگر آن نماینده بتواند در استان نیز حد نصاب تعیین شده را کسب کند میتواند به مجلس راه یابد. لذا اینکه بخشی از مردم نتوانند در انتخابات شرکت کنند و نظر خود را بیان کنند و عدالت سیالسی محقق نشود اتفاق نمیافتد.
ایمانی عنوان کرد: اما شاید این سؤال پیش بیاید که با این طرح میزان مشارکت مردم در انتخابات از حالت فعلی کمرنگتر شود. در پاسخ باید گفت در اصول دینی ما از مسئله مشورت با اهل علم و تخصص بسیار یاد شده است و شارع مقدس بر مشاوره با افراد صاحبنظر و صاحب صلاحیت تأکید کرده است.
وی با بیان اینکه از طرفی مجلس هم شورای اسلامی محل مشاوره در کشور است، گفت: اگر این طرح باعث شود افراد نخبه بیشتری نسبت به شرایط فعلی وارد مجلس شوند بنابراین ما شاهد مجلسی خواهیم بود که نسبت به مجالس قبلی به لحاظ کیفی و سطح فکری بالاتر خواهد بود.
ایمانی یادآور شد: نکته مهم آن است که برای بررسی این طرح تنها نباید به مؤلفه سطح مشارکت مردم توجه کنیم و از ابعاد دیگر غافل شویم. بلکه باید به تأثیر این طرح بر مؤلفههای گوناگون یک انتخابات مطلوب توجه کرد.
وی خاطرنشان کرد: در حوزههای انتخاباتی کوچک کشور بعضا یک فرد با کمتر از ده هزار رأی به مجلس راه یافته است اما چنین فردی اصلا آمادگی و تبحر مشارکت در بحثهای ملی را در مجلس ندارد و این مسئله طبیعی است و تقصیر فرد هم نیست زیرا شرایط و نظام انتخابات کشوراین فضا را ایجاد کرده است. ولی به هر حال چنین فردی از کیفیتهای لازم برای تصمیمگیریهای کلان کشور در مجلس شورای اسلامی نیست.
ایمانی با تأکید بر اینکه طرح استانی شدن سبب میشود تا حدودی این نقیصه جبران شود و افراد متخصصتر و با نگاه کلان تر وارد مجلس شوند، گفت: این مسئله در راستای تأکیدات آموزههای اسلامی مبنی بر به کارگیری افراد با صلاحیتتر و عالمتر است.
کاهش نقارها و اختلافات منطقهای و قومی با اجرای این طرح
ایمانی درباره ارتباط مسئله امنیت ملی با طرح استانی شدن انتخابات و افزایش یا کاهش انسجام و همبستگی مردمی در اثر اجرای این طرح گفت: یک سری نقارها بین قومیتها و گویشهای مختلف و بعضا شهرهای مختلف در کشور وجود دارد که یک نقیصه است و برای جبران این مسئله مسئولان کشور باید در جهت کاهش این اختلافات برنامهریزی کنند.
این فعال رسانهای با اشاره به اینکه این اختلافات تنها مربوط به انتخابات نیست، گفت: این موضوع در مسائل مختلف وجود دارد مانند اجرای یک طرح عمرانی در یک شهر که باعث انتقادات شهر دیگر میشود.
ایمانی عنوان کرد: در مسئله انتخابات مجلس به عقیده من طرح استانی شدن این نقارها و اختلافات را تا حدی کاهش میدهد. مثلا از قدیم بین برخی شهرهای یک استان اختلافاتی وجود داشته است و از آنجا که هر شهر تعدادی نماینده خاص خود دارد این اختلافات به نمایندگان شهرهای آن استان در مجلس هم کشیده میشود، اما با استانی شدن انتخابات، افراد منتخب مردم، نمایندگان استان هستند نه نماینده شهر خاص. لذا اتفاقا این طرح با این مکانیسم اختلافات و کشمکشهای میان اقوام و شهرها را کاهش میدهد.
متن کامل طرح استانی شدن حوزههای انتخابیه انتخابات مجلس به شرح زیر است:
ماده ۱: در انتخابات مجلس، محدوده جغرافیایی هر استان به عنوان حوزه استانی انتخابات محسوب میگردد.
تبصره ۱: تعداد نمایندگان هر حوزه استانی معادل تعداد نمایندگان حوزههای انتخابیه موجود در استان است که مستند به قانون تعیین محدوده حوزههای انتخاباتی مجلس شورای اسلامی مصوب ۱۳۶۶/۱/۳۰ و اصلاحیههای بعدی آن تعیین شده است.
تبصره ۲: رایدهندگان در هر حوزه انتخابیه میتوانند به تعداد نمایندگان لازم برای استان از بین نامزدهای انتخاباتی استان، نمایندگان مورد نظر خود را انتخاب کنند.
تبصره ۳: حوزههای انتخابیه اقلیتهای دینی از شمول این قانون مستثنی هستند.
ماده ۲: هر یک از داوطلبان نمایندگی مجلس شورای اسلامی باید منحصراً برای یکی از حوزههای انتخابیه موجود در استان ثبتنام کنند. ثبتنام در بیش از یک حوزه انتخابیه موجب لغو ثبتنام و محرومیت از داوطلبی نمایندگی آن دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی خواهد شد.
ماده ۳: علاوه بر شرایط مندرج در قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی، هر داوطلب نمایندگی باید متولد محدوده جغرافیایی حوزه انتخابیه محل ثبتنام بوده یا سابقه نمایندگی مجلس از آن حوزه یا سابقه حداقل پنج سال سکونت در آن محدوده را داشته باشد.
ماده ۴: از هر حوزه انتخابیه موجود در حوزه استانی نامزد یا نامزدهایی که حداقل ۱۵ درصد آرای صحیح مأخوذه حوزه انتخابیه موضوع تبصره یک ماده یک این قانون را کسب کنند و بالاترین رای را در کل استان بدست آوردند، نماینده یا نمایندگان استان از آن حوزه انتخابیه محسوب میشوند.
ماده ۵: در انتخابات مجلس شورای اسلامی به منظور تجمیع و اعلام نتایج آرای نامزدهای انتخابات در حوزههای انتخابیه استان، هیات اجرایی مرکز استان توسط استاندار با ترکیب اعضا شامل استاندار، دادستان، مدیرکل ثبت احوال استان و از تمام هیاتهای اجرایی اصلی هر حوزه انتخابیه استان یک نفر از معتمدان به انتخابات هیات اجرایی همان حوزه تشکیل میگردد.
ماده ۶: یک تبصره به شرح زیر، ذیل ماده ۷ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی اضافه میشود:
تبصره ـ وزارت کشور مکلف است ترتیبی اتخاذ کند که حداقل ۷۰ روز مانده تا پایان دوره مجلس شورای اسلامی، انتخابات برگزار شود و فرآیند اخذ رای صورت گیرد.