مشکل مجلس نگاه محلی یا ملی نمایندگان نیست/ مهم قانونگذاری و نظارت است

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) مجلس شورای اسلامی چندی پیش کلیات طرح استانی شدن انتخابات مجلس را تصویب کرد که موجب بحث‌های فراوانی در میان کارشناسان و فعالان سیاسی در موافقت یا مخالفت با این طرح گردید.

طرحی با ابهامات فراوان

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدرضا اکرمی، رئیس شورای فرهنگی نهاد ریاست جمهوری، در گفت‌وگو با ایکنا درباره ارزیابی خود از طرح استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی گفت: به عقیده من این طرح به مانند یک هندوانه دربسته است که هیچ تجربه و سابقه‌ای نسبت به آن نداریم.

وی ادامه داد: همچنین نمی‌توان این طرح را با انتخابات مجلس خبرگان که به صورت استانی است مقایسه کرد زیرا شعاع انتخابات خبرگان محدود است. به عبارتی هنوز ابعاد این طرح مشخص نیست و درباره انتخاب نماینده با این مدل ابهاماتی وجود دارد و قرار است در کمیسیون مربوطه به صورت تخصصی بررسی شود.

افزایش هزینه‌های داوطلبی مجلس/تمرکزگرایی؛ آفت استانی شدن انتخابات مجلس

اکرمی درباره هزینه برگزاری انتخابات به این شکل گفت: اگر کسی در یک شهر کوچک بخواهد داوطلب شود هم هزینه‌هایش محدود است و هم شعاع فعالیت‌هایش کم است. اما با استانی شدن انتخابات هزینه‌‌های داوطلب شدن این افراد که از شهرهای کوچک هستند بسیار بالا می‌رود. این مسئله اساسا داوطلب شدن افراد از شهرهای کوچک را محدود می‌کند و از طرفی به نظر من مشارکت و حضور مردم به ویژه در این شهرها را کاهش می‌دهد.

عضو جامعه روحانیت مبارز اضافه کرد: در مجموع من این طرح را به زیان شهرهای کوچک می‌دانم و با این مدل انگیزه داوطلب شدن و مشارکت در انتخابات در شهرهای کوچک بسیار کاهش می‌یابد و انتخابات به سمت تمرکز‌گرایی تغییر جهت می‌دهد و مراکز استان‌ها در این مدل محور می‌شوند و بقیه شهرها میدانی برای بروز و ظهور پیدا نمی‌کنند. 

مشکل نمایندگان در قانونگذاری و نظارت است، نه نگاه محلی یا ملی

اکرمی اظهار کرد: از سوی دیگر با این طرح هدف طراحان نیز تأمین نمی‌شود. طراحان معتقدند نمایندگان شهرهای کوچک بیشتر نگاه محلی دارند تا استانی و ملی و اگر انتخابات استانی شود این تغییر نگاه رخ خواهد داد. اما در پاسخ باید گفت نماینده براساس قانون اساسی اصالتا دو وظیفه دارد؛ قانونگذاری و نظارت بر اجرای قانون.

رئیس شورای فرهنگی نهاد رساست جمهوری عنوان کرد: به عبارتی نماینده قوه مجریه نیست که بگوییم نگاه محلی دارد یا نگاه ملی. نماینده باید تنها به قانونگذاری و نظارت بر اجرا توجه کند. متاسفانه مشکل اصلی مجلس شورای اسلامی در طول دوران مختلف پس از انقلاب، نحوه نظارت بر اجرای قانون بوده است.

وی یادآور شد: من سابقه بیست سال حضور در مجلس دارم و در این دوران به وفور قانون تصویب شده است یا شش برنامه پنج‌ساله در مجلس به تصویب رسیده است اما وقتی دقت می‌کنیم بسیاری از این قوانین به دلیل عدم نظارت مجلس بر روی کاغذ مانده است. حتی در زمان ریاست جمهوری آقای احمدی‌نژاد اصلا آیین‌نامه اجرایی برنامه چهارم نوشته نشد زیرا می‌گفتند ما این برنامه را قبول نداریم.

اکرمی تصریح کرد: لذا مشکل اصلی نمایندگان مجلس در نظارت بر اجرای قوانین است. در عین حال که نماینده باید به مشکلات منطقه خود توجه کند اما افق نگاه وی در قانونگذاری و نظارت بر اجرای قانون باید کشوری و ملی باشد.

عضو جامعه روحانیت مبارز خاطرنشان کرد: به عقیده من با این طرح این مسئله نه تنها تحقق پیدا نمی‌کند بلکه به تمرکزگرایی و محور شدن مراکز و شهرهای بزرگ استان‌ها می‌انجامد.

متن کامل طرح استانی شدن حوزه‌های انتخابیه انتخابات مجلس به شرح زیر است:

ماده ۱: در انتخابات مجلس، محدوده جغرافیایی هر استان به عنوان حوزه استانی انتخابات محسوب می‌گردد.

تبصره ۱: تعداد نمایندگان هر حوزه استانی معادل تعداد نمایندگان حوزه‌های انتخابیه موجود در استان است که مستند به قانون تعیین محدوده حوزه‌های انتخاباتی مجلس شورای اسلامی مصوب ۱۳۶۶/۱/۳۰ و اصلاحیه‌های بعدی آن تعیین شده است.

تبصره ۲: رای‌دهندگان در هر حوزه انتخابیه می‌توانند به تعداد نمایندگان لازم برای استان از بین نامزدهای انتخاباتی استان، نمایندگان مورد نظر خود را انتخاب کنند.

تبصره ۳: حوزه‌های انتخابیه اقلیت‌های دینی از شمول این قانون مستثنی هستند.

ماده ۲: هر یک از داوطلبان نمایندگی مجلس شورای اسلامی باید منحصراً برای یکی از حوزه‌های انتخابیه موجود در استان ثبت‌نام کنند. ثبت‌نام در بیش از یک حوزه انتخابیه موجب لغو ثبت‌نام و محرومیت از داوطلبی نمایندگی آن دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی خواهد شد.

ماده ۳: علاوه بر شرایط مندرج در قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی، هر داوطلب نمایندگی باید متولد محدوده جغرافیایی حوزه انتخابیه محل ثبت‌نام بوده یا سابقه نمایندگی مجلس از آن حوزه یا سابقه حداقل پنج سال سکونت در آن محدوده را داشته باشد.

ماده ۴: از هر حوزه انتخابیه موجود در حوزه استانی نامزد یا نامزدهایی که حداقل ۱۵ درصد آرای صحیح مأخوذه حوزه انتخابیه موضوع تبصره یک ماده یک این قانون را کسب کنند و بالاترین رای را در کل استان بدست آوردند، نماینده یا نمایندگان استان از آن حوزه انتخابیه محسوب می‌شوند.

ماده ۵: در انتخابات مجلس شورای اسلامی به منظور تجمیع و اعلام نتایج آرای نامزدهای انتخابات در حوزه‌های انتخابیه استان، هیات اجرایی مرکز استان توسط استاندار با ترکیب اعضا شامل استاندار، دادستان، مدیرکل ثبت احوال استان و از تمام هیات‌های اجرایی اصلی هر حوزه انتخابیه استان یک نفر از معتمدان به انتخابات هیات اجرایی همان حوزه تشکیل می‌گردد.

ماده ۶: یک تبصره به شرح زیر، ذیل ماده ۷ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی اضافه می‌شود:

تبصره ـ وزارت کشور مکلف است ترتیبی اتخاذ کند که حداقل ۷۰ روز مانده تا پایان دوره مجلس شورای اسلامی، انتخابات برگزار شود و فرآیند اخذ رای صورت گیرد.